เพชรหน้าทั่ง หรือ ไพไรต์ (pyrite)
เพชรหน้าทั่ง หรือ ไพไรต์ (pyrite) เป็นผลึกแร่โลหะชนิดที่มีสีเหลืองอร่าม (บางทีก็ออกสีเงิน) ไพไรต์ (pyrite) เป็นคำมาจากภาษากรีก มีความหมายว่าไฟ (pyr-) เหตุที่เรียกว่าไฟเนื่องมาจากไพไรต์เมื่อนำไปกระทบกับเหล็กแรง ๆ จะทำให้เกิดประกายไฟออกมานั่นเอง
เพชรหน้าทั่ง หรือ กับตำนานทองคนโง่ “Fool’s Gold”
เรื่องนี้เกิดขึ้นในศตวรรษที่ 15 เมื่อเซอร์มาร์ติน โฟรบิสเชอร์ นักผจญภัยชาวอังกฤษได้ไปพบกับก้อนแร่ชนิดหนึ่งมีสีเหลืองอร่ามมากมายบนเกาะแห่งหนึ่งในประเทศแคนาดา จากความสวยงามของแร่ชนิดนี้ เขาจึงคิดว่าโชคได้เข้าข้างเขาแล้วจึงได้ขนพวกมันกลับมาที่อังกฤษด้วยคิดว่าเป็นทองคำ แล้วจึงนำไปให้พ่อค้าทองพิสูจน์ดู แต่ปรากฏว่าเจ้าแร่นี้ไม่ใช่ทองคำ มันคือ “ไพไรต์” แต่ถึงนั้นพวกพ่อค้าเหล่านั้นก็มีความสนใจในวัตถุแร่จากต่างแดนและแอบหวังว่าน่าจะมีทองอยู่ จึงได้ให้เซอร์มาร์ตินกลับไปที่เกาะนั้นอีกรอบเพื่อขุดมันมาอีก เซอร์มาร์ติน ก็จัดให้ไปคราวนี้ขนกลับมาอีกราว 200 ตัน พ่อค้าเหล่ารับมาตรวจสอบก็พบว่ายังไม่ใช่ทอง แต่ยังแอบหวังอีกว่ามันน่าจะมีทองอยู่ใกล้ ๆ มัน จึงให้เขากลับไปขนมาอีก นี่แหล่ะเขาจึงเรียกว่าความหวังของคนเราละได้ยากจริง ๆ คราวนี้เซอร์มาร์ตินจัดชุดใหญ่ใหญ่ขนใส่ลำเรือมาเต็ม ๆ 1,100 ตัน พ่อค้าดีใจใหญ่ว่าคราวนี้ต้องใช่แน่ ๆ แต่ผลก็ออกมาเหมือนเดิมว่ามันไม่ใช่ทองคำ จำต้องขายหน้า และรับชะตากรรม เป็นที่ขบขันของชาวบ้านและผู้รู้ข่าว จึงป่าวประกาศกันว่า นี่ล่ะหนา “ทองคนโง่” ตั้งแต่บัดนั้นมา ที่มา : “ไพไรต์” หรือ”Fool’s Gold” คนไม่สนใจ แต่ถ้าเรียก “เพชรหน้าทั่ง” ขลังนัก
เพชรหน้าทั่ง กับตำนานความศักดิ์สิทธิ์
เพชรหน้าทั่ง กลายเป็นของขลังในเมืองไทย และมักจะมีเรื่องเล่าหรือตำนานที่แตะต้องไม่ได้ บางตำนานก็ว่าเป็นเพชรของเมืองลับแล เป็นเพชรของคนธรรพ์ ที่คนไทยเรียกว่า เพชร อาจจะเป็นเพราะว่าหินชนิดนี้มีประกายแวววาวสวยงาม และเชื่อว่าเป็น เพชรมหามงคล มีพุทธคุณ 108 ประการ ยกย่องกันว่าน้อง ๆ เหล็กไหล (เหล็กไหล เป็นอย่างไรก็ยังไม่เคยเห็น แต่ก็ยกขึ้นอ้างว่าน้อง ๆ เหล็กไหล) ส่วนมากเชื่อกันว่า เพชรหน้าทั่ง มีอิทธิคุณด้านมหาอุด คงกระพันชาตรี แคล้วคลาดปลอดภัย นอกจากนั้นก็ยังเสริมเข้าอีกในด้านความอุดมสมบูรณ์พูนลาภ เมตตามหานิยม ค้าขายดี แบบว่าอันไหนดี ๆ สิ่งไหนดี ๆ เราก็ย่อมคาดหวังจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งนั้น
การบูชาและคาถาบูชาเพชรหน้าทั่ง
การบูชาในที่นี้ คือการชื่นชมยินดีที่เรามีวาสนาได้เพชรหน้าทั่งมา จะมีค่าหรือไม่มีราคาก็ตาม แต่เรายินดีต้อนรับในสิ่งที่เราได้มา ผู้รู้แนะนำว่า ให้นำเพชรหน้าทั่งนั้น วางไว้ข้างหน้าพระพุทธรูป บูชาด้วยดอกไม้ขาวที่มีกลิ่นหอม เช่น ดอกมะลิ และน้ำสะอาดหนึ่งแก้ว ตั้ง นะโม 3 จบ กล่าวคำบูชาดังนี้
จุติ จิตตัง อะระหัง พุทโธ นะโมพุทธายะ
จากนั้น ทำการแผ่เมตตาและอุทิศส่วนกุศลให้แก่เทพยดาผู้รักษาหรือเกี่ยวข้องกับวัตถุธาตุนี้
ผมพิจารณาดูแล้ว เป็นกุศโลบายของครูอาจารยที่จะให้เราระลึกถึงพระรัตนตรัย และทำการแผ่เมตตา อุทิศส่วนกุศลเป็นเทวตาพลี อันที่จริงแล้ว เรากำลังบูชาพระพระรัตนตรัย โดยใช้หินที่เราเชื่อว่ามีความพิเศษนี้ รวมทั้งดอกไม้ และน้ำ เป็นเครื่องบูชาต่อพระรัตนตรัย แต่นั้นพึงอธิษฐานแต่สิ่งดี ๆ เถิด
วิธีทดสอบว่าทองหรือ ไพไรต์
ลักษณะของเจ้าไพไรต์ นี้จะเป็นลักษณะสี่เหลี่ยม หกเหลี่ยม พูดง่าย ๆ เป็นเหลี่ยมนั่นแหล่ะ เล็กบ้าง ใหญ่บ้างจับกัน โดยปกติก็จะเป็นสีวาวเหมือนเงินยวง แต่ก็มีบางแห่งที่มีสีเหลืองคล้ายทองคำ จนเกิดความเข้าใจผิดคิดว่าเป็นทองคำ วิธีทำสอบว่าเป็นไพไรต์หรือทองคำนั้น ง่าย ๆ ให้นำแร่นี้มาขีดกับกระเบื้องหรือหินก็ได้ ถ้าเป็นไพไรต์ก็จะกลายเป็นสีดำ แต่ถ้าเป็นทองคำก็จะเป็นสีทองคำอยู่เหมือนเดิมครับ
ภาพประกอบบทความจาก https://pixabay.com/th อาจจะตรงกับเพชรหน้าทั่งของไทยบ้างไม่ตรงบ้าง แต่อยู่ในตระกูล ไพไรต์ (pyrite) เช่นกัน
