หวย
ในที่นี้หมายถึงการเสี่ยงโชคเสี่ยงทาย จะมาในรูปแบบใดก็ตาม จะถูกกฎหมายหรือเลี่ยงกฎหมาย ใต้ดิน บนดิน รวมถึง ลอตเตอรี่ (lottery) หรือสลากกินแบ่งรัฐบาลด้วย มีได้มีเสีย แต่ส่วนมากมีแต่เสีย เรียกว่า หวยทั้งนั้นในบทความนี้
เงิน
เงินนั้นกว่าจะได้มาโดยวิธีใดก็ตาม ไม่ใช่ของที่จะหาได้มาง่าย โดยเฉพาะยุคนี้ ยุคเศรษฐกิจย่ำแย่ แต่ก็มีบางคนบางกลุ่มว่าเศรษฐกิจไม่ได้ตกต่ำ ใช่สิไม่ได้ตกต่ำสำหรับพวกเขา แต่ชาวบ้านหาเช้ากินค่ำ ที่ต้องพึ่งเงินเดือนนะสิ ต้องปากกัดตีนถีบ บ่นกันทุกวันจะอดตายอยู่แล้ว หวังพึ่งใครไม่ได้ ข้าวยากหมากแพง เงินกว่าจะหามาได้ กว่าจะมาถึงเราไม่ใช่ง่าย ๆ นะครับ แม้แต่โครงการแจกเงิน กว่าจะได้เงินก็ใช้เวลามาก บางคนพยายามทั้งวันไม่ได้ก็มี พอได้แล้วก็ยังออกมาใช้ยากก็มี ฉะนั้น ตราบใดที่เรายังอยู่ร่วมกับสังคม เงินจึงยังเป็นสิ่งที่มีค่าและจำเป็นอยู่เสมอครับ
ประหยัด
สิ่งไหนประหยัดได้ประหยัด คำว่าประหยัดไม่ได้หมายความว่าไม่ต้องใช้ไม่ต้องซื้ออะไรนะครับ อย่าทำตนให้ลำบากเกินไป แต่สิ่งไหนที่ชดเชยได้ก็ใช้สิ่งนั้นชดเชยไปก่อน สิ่งไหนที่ไม่จำเป็นต้องซื้อก็ยังไม่ต้องซื้อ ประหยัดน้ำ ประหยัดไฟ ประหยัดเวลา ประหยัดการเดินทาง การทำอะไรรู้จักการวางแผนช่วยให้ประหยัดได้มากครับ เพราะสิ่งเหล่านี้เกี่ยวกับค่าใช้จ่ายเงินทองทั้งนั้นครับ
การบริหารเงินแบบโบราณ แบบชาวพุทธ
การบริหารเงินตามที่จะกล่าวต่อไปนี้ บางท่านอ้างว่า ตามแบบพระพุทธเจ้า ตามแบบพระพุทธศาสนา แต่ผมเองก็ไม่ทราบว่าพระศาสดาพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ในพระสูตรไหน ผมไม่ได้บอกว่าไม่มีในคำสอนนะครับ ผมดู ๆ ก็ไม่ได้ขัดแย้งต่อคำสอนหรือประเพณีที่ควรปฏิบัติแต่อย่างใด
ใช้หนี้เก่า หมายความว่า ให้พ่อแม่ผู้มีพระคุณ บำรุงบิดามารดาผู้ให้กำเนิด เป็นการตอบแทนพระคุณที่ท่านเลี้ยงดูและสั่งสอนเรามา เรามีชีวิตได้อยู่ได้กิน นอนบ้านสวย ๆ ใช้มือถือดี มีสาวสวย ๆ กอดก็เพราะพ่อแม่ได้ให้ชีวิตแก่เรามา และได้เลี้ยงดูเราจนเติบใหญ่
ใช้หนี้ใหม่ หมายความว่า ให้ครอบครัว ลูกเมีย ที่เราได้มาพบเจอใหม่หลังจากที่พ่อแม่ได้ให้ชีวิตแก่เราได้เลี้ยงดูเราแล้ว หนี้ใหม่ หรือคนใหม่ได้แก่คนในครอบครัวใหม่ของเราที่ต้องดูแลซึ่งกันและกัน เป็นต้นว่า สามีดูแลภรรยา ภรรยาก็บำรุงสามี ชีวิตคู่ก็ต้องมีลูก ๆ ที่ต้องดูแลต่อไป
ฝังไว้ หมายความว่า หรือออมไว้ให้มั่นคง ได้แก่ทำบุญ ทำทานในพระพุทธศาสนา คำว่าในพระพุทธศาสนานั้น ศาสนาพุทธไม่ได้ใจแคบว่าต้องทำแก่พระหรือคนในศาสนาเท่านั้น แม้เขาไม่ได้นับถือพระพุทธศาสนา เป็นเพื่อนมนุษย์หรือเพื่อนร่วมโลกก็ทำได้ ทำทานในพระพุทธศาสนา เช่น ให้ทานหรือให้แก่ของที่ควรให้ ถ้าเป็นของไม่ควรให้แม้ให้แก่คนในพระพุทธศาสนาก็ไม่นับว่าทำบุญให้ทาน อย่างเช่นให้สุรา ให้ยาพิษเพื่อฆ่า อย่างนี้ไม่ถือว่าเป็นทาน การแบ่งปัน การช่วยสาธารณะประโยชน์ ช่วยเหลือสังคม ช่วยเหลือเพื่อนฝูง ไม่แน่ในภายภาคหน้าเราอาจจะได้พึ่งพิงเขาก็ได้ เงินส่วนนี้ถือว่าเป็นเงินที่จะสร้างอนาคตที่ดีให้เราในวันหน้าได้เป็นอย่างดี ตลอดจนถึงชาติหน้าอีกด้วย
ทิ้งเหว หมายความว่า ใช้จ่ายตามจำเป็นในชีวิตประจำวัน ค่าอยู่ค่ากิน ซื้อหาปัจจัยสี่ที่จำเป็นต้องใช้ที่อยู่บนโลกนี้ แต่อย่างไรก็ตามความต้องการของคนเรานั้นไม่มีที่สิ้นสุด เหมือนทิ้งของลงเหวยากที่จะเต็มได้ง่าย ๆ ท่านจึงสอนให้มีสติในการใช้จ่ายอย่าได้ประมาทโดยเด็ดขาด
หาคนรวยด้วยหวยยาก
เราอาจจะได้ยินข่าวบ่อย ๆ ว่าคนนั้น คนนี้ถูก lottery แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายนะครับ เขาหมดตัวแล้วไม่รู้เท่าไหร่ และก็ไม่มีอะไรเป็นเครื่องรับประกันได้ว่าจะต้องถูกหวย ไม่มีอะไรเป็นเครื่องรับประกันได้ว่าสักวันคุณจะ lottery นอกจากความหวัง ความหวังในลาภมันหอมหวานและเป็นสิ่งที่ละได้ยากจริง ๆ ครับ แต่คนจนเพราะหวยนั้นมีมาก คนหมดตัวเพราะหวยนั้นมีมาก สอบถามคนรอบข้างหรือคนที่รู้จักได้เลย ฉะนั้น อย่าได้หวังรวยดด้วยหวย หรือ lottery เลยครับ
ถึงคราวซวย ใครก็ช่วยไม่ได้
คราวซวยเป็นภาษาชาวบ้าน หมายถึงคราวลำบาก คราวตกทุกข์ได้ยาก ดวงตก เวลาเจ็บไข้ได้ป่วย หรือประสบอุบัติเหตุ ต้องรู้จักประหยัด เก็บเงินไว้ใช้ยามฉุกเฉิน อย่าอ้างว่าไม่รู้ว่าจะเกิดขึ้น เพราะทุกคนเกิดขึ้นมาบนโลกนี้ หนีไม่พ้น แก่ เจ็บ ตาย พลาดพรากจากของรัก หรือประสบพเจอเหตุการณ์ที่ไม่น่ายินดี มันต้องเกิดขึ้นกับทุกคน แต่จะเป็นเวลาใด ช่วงเวลาไหนเท่านั้นเอง ฉะนั้นการที่มีเงินไว้ในกระเป๋าส่วนหนึ่งนั้น เป็นเรื่องอุ่นใจ สบายใจ ไว้ใช้จ่ายยามฉุกเฉิน