คาถาอะไรอยู่หลังเหรียญ 25 ศตวรรษ

เหรียญ 25 ศตวรรษ หมายถึงเหรียญพระพุทธที่ถูกจัดสร้างขึ้นในงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ หรือ พุทธชยันตี 2500 ปี (อังกฤษ: 2500th Buddha Jayanti Celebration) ซึ่งเป็นการฉลองพระพุทธศาสนาครั้งสำคัญที่จัดขึ้นในประเทศต่าง ๆ รวมทั้งประเทศไทยด้วย เมื่อปี พ.ศ. 2500 อันเป็นการจัดงานในโอกาสครบรอบ 2500 ปีแห่งการปรินิพพานของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

สำหรับในประเทศไทยนั้นได้ นอกจากทางรัฐบาลได้สร้างพุทธมณฑล เพื่อเป็นอนุสรณ์การฉลอง 25 พุทธศตวรรษแล้ว ยังได้จัดสร้างวัตถุมงคลในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่งท่านสามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่บทความ 10 เหตุผลที่ต้องบูชาพระ 25 ศตวรรษ บทความนี้ผมจะกล่าวถึงเฉพาะวัตถุมงคลที่เป็นเหรียญเสมา 25 ศตวรรษ มีจำนวนการสร้าง 2,000,000 องค์ มีทั้งเนื้อ ทองคำ นาก เงิน และอัลปาก้า

เหรียญเสมา 25 ศตวรรษ มีลักษณะเป็นเหรียญรูปเสมา ด้านหน้าเหรียญเป็นองค์พระพุทธรูปปางลีลาจำลองมาจากองค์ประธานคือพระศรีศากยะทศพลญาณ ประธานพุทธมณฑลสุทรรศน์ ด้านหลังเหรียญมีข้อความอักษรไทยภาษาบาลีอ่านว่า “เย ธัมมา เหตุ ปัพภวา เตสัง เหตุง ตะถาคะโต เตสัญจโย นิโรโธจะ เอวัง วาที มะหาสะมะโณติ.” งานฉลอง ๒๕ พ.ศ.ว.

ที่มาของคาถาหลังเหรียญ 25 ศตวรรษ

พระบรมศาสดาเมื่อได้ตรัสรู้แล้ว ทรงแสดงธรรมโปรดพระปัญจวัคคีย์ พระยสะและสหายให้บรรลุธรรมแล้ว และทรงส่งพระสาวก 60 รูปไปประกาศพระศาสนา แม้พระองค์เองก็ได้เสด็จไปกรุงราชคฤห์และประทับอยู่ที่พระเวฬุวันมหาวิหาร

วันหนึ่งท่านพระอัสสชิผู้ซึ่งเป็นหนึ่งในพระปัญจวัคคีย์ ได้กลับมาเฝ้าพระศาสดา ในตอนเช้าท่านก็ได้เข้าไปบิณฑบาตในเมืองราชคฤห์ อุปติสสปริพาชก (พระสารีบุตร)เดินไปพบท่านในระหว่างทางก็เกิดความเลื่อมใส ในจริยาวัตรของท่าน และได้ถามถึงครูอาจารย์พร้อมกับขอร้องให้แสดงธรรมให้ฟังด้วย ท่านพระอัสสชิได้แสดงธรรมมีใจความย่อ ๆ ว่า

เย ธัมมา เหตุ ปัพภะวา เตสัง เหตุง ตะถาคะโต เตสัญจะโย นิโรโธจะ เอวัง วาที มะหาสะมะโณติ
ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ พระตถาคตเจ้าทรงแสดงเหตุแห่งธรรมเหล่านั้น และความดับแห่งธรรมเหล่านั้น พระมหาสมณะมีปกติกล่าวอย่างนี้.

อุปติสสปริพาชกนั้นได้ฟังแล้วได้ดวงตาเห็นธรรมคือบรรลุโสดาบัน แล้วกลับไปบอกข่าวเพื่อนชื่อว่าโกลิตะ (พระมหาโมคคัลลานะ) และแสดงธรรมให้ฟังตามที่ได้ฟังมาจนโกลิตะได้ดวงตาเห็นธรรม เหมือนกัน ท่านทั้งสองจึงชวนกันไปเฝ้าพระบรมศาสดาที่พระเวฬุวันเพื่อทูลขออุปสมบท ครั้นบวชแล้วภิกษุทั้งหลายพากันเรียกท่านว่า สารีบุตร และ โมคคัลลานะ

ทำไมใช้คาถานี้หลังเหรียญ 25 ศตวรรษ

ผมไม่ได้ศึกษาจากเอกสารในการจัดสร้างเหรียญ 25 ศตวรรษ จึงไม่ทราบแน่ชัดตามเจตนาของผู้จัดสร้าง แต่เข้าใจว่า

1. มีการพบคาถานี้ เย ธัมมา… นี้ที่จารึกบนแผ่นศิลาในบริเวณองค์พระปฐมเจดีย์ ซึ่งตั้งอยู่ในจัดหวัดนครปฐมอันเป็นจังหวัดเดียวกันกับที่ก่อสร้างพุทธมณฑลซึ่งประดิษฐานพระศรีศากยะทศพลญาณ ประธานพุทธมณฑลสุทรรศน์
2. เป็นคาถาที่แสดงถึงหัวใจของพระพุทธศาสนา (อริยสัจ) อันปรากฎอยู่ในพระไตรปิฎก
3. เป็นคาถาที่แสดงความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของพระพุทธศาสนา คือ แสดงเหตุ แสดงผล
4. เป็นคาถาที่ทำให้ท่านอุปติสสะและโกลิตะได้ดวงตาเห็นธรรม จนได้เป็นอัครสาวกในเวลาต่อมา
5. เป็นคาถาที่พระสาวก (พระอัสสชิ) ใช้เผยแผ่พระพุทธศาสนาจนสำเร็จ

คาถาบูชาพระ 25 ศตวรรษ

ด้วยเหตุดังที่กล่าวมา คาถา

เย ธัมมา เหตุ ปัพภะวา เตสัง เหตุง ตะถาคะโต เตสัญจะโย นิโรโธจะ เอวัง วาที มะหาสะมะโณติ

จึงสามารถใช้เป็นคาถาบูชาวัตถุมงคล เหรียญ พระ 25 ศตวรรษได้ทุกพิมพ์