พุทธคุณ คือคุณความดีของพระพุทธเจ้า กล่าวโดยย่อ มี ๓ ประการ ได้แก่ พระบริสุทธิคุณ พระปัญญาคุณ พระกรุณาคุณ.
แต่ในทุกวันนี้ คำว่า พุทธคุณ อาจหมายถึงอานุภาพของพุทธคุณทั้ง 3 ประการนั้น หรืออาจหมายถึงอานุภาพของวัตถุมงคล มีพระพุทธรูป พระเครื่อง เป็นต้น นอกจากนั้นยังใช้รวมไปถึงสิ่งที่ไม่เกี่ยวกับพระเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าเลย เช่น สีผึ้ง ปลัดขิก เสือแกะ แพะแกะ ซึ่งเครื่องรางเหล่านี้ควรใช้คำว่าอิทธิคุณมากกว่า
พระพุทธรูป พระเครื่อง มีพุทธคุณไหม
พุทธศาสนิกชนเมื่อได้เห็นอุเทสิกเจดีย์ มีสังเวชนียสถานทั้งสี่ ต้นพระศรีมหาโพธิ์ พระพุทธรูป พระเครื่อง เป็นต้น ย่อมระลึกถึงพระพุทธเจ้า แต่พระพุทธเจ้าเราไม่เคยเห็นจึงต้องระลึกถึงพระคุณของท่านมีพระบริสุทธิคุณเป็นต้น การที่เราระลึกถึงพระพุทธคุณของพระพุทธเจ้านั้นแหล่ะ พุทธคุณได้ปรากฏแก่ใจเราแล้วผ่านทางสิ่งที่เราได้ทัสสนามีพระพุทธรูปเป็นต้น พระพุทธรูป พระเครื่องนั้นเป็นเหตุให้เราได้รู้ได้เห็นพระพุทธคุณ จึงถือได้ว่าพระพุทธรูป พระเครื่องนั้นมีพุทธคุณ
แต่หากเมื่อเราเห็นพระพุทธรูป พระเครื่องแล้ว มองแต่ว่าแท้หรือไม่แท้ ใครเป็นผู้สร้าง สร้างเมื่อไหร่ สร้างด้วยอะไร ปลุกเสกหรือไม่ มีราคาเท่าไหร่ เราซื้อแล้วจะขายได้เท่าไหร่ เราจะไม่เห็นพระพุทธคุณในองค์พระนั้น เมื่อเราไม่เห็นพุทธคุณในองค์พระนั้น จึงกล่าวได้ว่าพระนั้นไม่มีพุทธคุณ เพราะพุทธคุณไม่ได้ปรากฏในใจเราเลย ด้วยเหตุนี้กระมั้ง พระเครื่องรุ่นเดียวกัน หรือองค์เดียวกัน คนหนึ่งนำไปบูชาสามารถอธิษฐานพุทธคุณให้คุ้มครองป้องกันภัยได้จริง ส่วนอีกคนแม้นำไปบูชาติดตัวก็ไม่อาจเกิดอานุภาพใด ๆ
พระอาจารย์บางท่านกล่าวว่า พระพุทธรูป พระเครื่อง จะผ่านการปลุกเสกหรือไม่ปลุกเสกก็ตาม มีพุทธคุณทุกองค์ เหมือนความเค็มย่อมมีอยู่กับเกลือทุกเม็ด ไม่มีใครแยกความเค็มออกจากเกลือได้ฉันใด ก็ไม่มีใครแยกพุทธคุณออกจากองค์พระได้ฉันนั้น นอกจากจิตของเราเองที่มองไม่เห็นพุทธคุณ
