หากเคยไปเที่ยวที่บึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ คงพอจะเห็นศาลของปู่อือลือนาคราชตั้งอยู่ใกล้กับวัดสว่างวารี ตำบลบึงโขงหลง อำเภอบึงโขงหลง จ.บึงกาฬ ซึ่งปู่อือลือเป็นพญานาคประจำบึงโขงหลงแห่งนี้ บึงใหญ่ที่ประชาชนในเขตใกล้เคียง ได้ใช้ในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม และเพื่ออุปโภคบริโภคแห่งนี้ เคยมีตำนานของมนุษย์มีคู่ครองเป็นพญานาค ที่ล่ำลือกันมานาน แล้วตำนานของปู่อือลือนาคราชนั้นมีตำนานอย่างไร เหตุใดพญานาคและคนจึงมีความรักต่อกันได้
บทความแนะนำ…ทำไมคนเลือกที่จะบูชาพญานาคมากกว่าพญาครุฑ
เมืองรัตพานครเมืองของปู่อือลือนาคราช
บริเวณบึงโขงหลงของบึงกาฬแห่งนี้ เป็นที่ตั้งเดิมของเมือง รัตพานคร ปกครองนครโดย พระอือลือราชา หรือองค์เจ้าปู่สุริยะวงศ์ชัยนาคราชา มีมเหสีชื่อนางแก้วกัลยา มีพระธิดาชื่อพระนางเขียวคำ ซึ่งต่อมาได้อภิเษกสมรสกับเจ้าสามพันตา มีพระโอรสชื่อ เจ้าชายฟ้ารุ่ง เนื่องจากขณะประสูติได้เกิดปาฏิหาริย์ คือ ฟ้าสว่างไสว ลักษณะคล้ายตอนฟ้ารุ่ง จึงทำให้ได้ชื่อนั้น เจ้าชายฟ้ารุ่งเป็นบุรุษที่มีรูปงาม มีความเฉลียวฉลาด และรอบรู้ในเรื่องต่างๆ เมื่อเจริญวัยได้อภิเษกสมรสกับพญานาค
บทความแนะนำ…คาถาหัวใจพญานาค (หลวงปู่อนันต์) เสกพระพุทธให้อยู่ในใจเรา
การอภิเษกสมรสของคนกับพญานาค
เรื่องราวและกิตติศัพท์ในเรื่องรูปงาม และความเฉลียวฉลาดของเจ้าชายฟ้ารุ่ง ไม่ได้ล่ำลือกันเฉพาะในเมืองมนุษย์เท่านั้น แต่ยังเลื่องลือไปถึงเมืองบาดาล และได้รู้ถึงพระนางนาครินทรานี ซึ่งเป็นธิดาของพระยานาคราชแห่งเมืองบาดาล จึงจำแลงแปลงกายของตนขึ้นมายังเมืองมนุษย์ ขณะที่เจ้าชายฟ้ารุ่งออกเที่ยวล่าสัตว์ในป่า และเมื่อเจ้าชายฟ้ารุ่งได้เห็นพระนางนาครินทรานี กำลังเล่นน้ำกับนางสนมรับใช้ จึงตกหลุมรักตั้งแต่แรกเห็น แต่ก็ไม่รู้ว่า พระนางคือธิดาของพญานาคราชจำแลงกายมา เพราะพระนางใช้มนต์คาถาเพื่อจำแลงให้เป็นหญิงรูปงาม ผิวพรรณผุดผ่อง นัยน์ตาสวยลึกลับ ผมยาวสลวย รูปร่างดงาม ส่วนพระนางนาครินทรานี เมื่อได้เห็นว่าเจ้าชายฟ้ารุ่งรูปร่างสง่างามจึงหลงรักกลับเหมือนกัน
จากวันนั้นทั้งสองจึงได้มีโอกาสมาเจอกันอยู่หลายครั้ง กระทั่งได้ตัดสินใจจัดงานอภิเษกสมรสขึ้นระหว่างเจ้าชายฟ้ารุ่งหรือฟ้าฮุ่ง กับพระนางพระนางนาครินทรานี โดยมีการจัดงานฉลองสมรสอย่างมโหฬาร ทั้งในส่วนเมืองบาดาล และเมืองมนุษย์ในเมืองรัตพานครเป็นเวลา 7 วัน 7 คืน เป็นการกระชับสัมพันธไมตรี ระหว่าพญานาคราชกับพระเจ้าอือลือราชา โดย พญานาคราชได้มอบเครื่องราชกุธภัณฑ์ เป็นของมีค่าประจำตระกูลให้กับพระยาอือลือชา รวมทั้งได้ฝากฝังให้เจ้าชายฟ้ารุ่ง ดูแลพระนางนาครินทรานีให้ดี อย่าทำให้เสียใจเด็ดขาด ซึ่งเจ้าชายฟ้ารุ่งก็รับปากตามที่พญานาคราชขอไว้
บทความแนะนำ…พญานาคเกี้ยว หลวงปู่คำพันธ์ วัดธาตุมหาชัย อีกหนึ่งสุดยอดเครื่องราง
นาคกับคนมิอาจมีผู้สืบเชื้อสายสกุลได้
เมื่ออยู่กินด้วยกันอย่างมีความสุขมากว่า 3 ปี ก็ไม่สามารถมีเชื้อสายเพื่อสืบสกุลได้ ทำให้เจ้าชายฟ้ารุ่งเกิดความสงสัยในเรื่องนี้มาก ซึ่งพระนางรู้ดีว่าเหตุเกิดมาจากธาตุมนุษย์กับนาคไม่เหมือนกัน แม้ว่าพระนางจะสามารถจำแลงแปลงกายกระทั่งมีความสัมพันธ์กับมนุษย์ได้ แต่ก็ไม่สามารถมีลูกได้ เพราะการแปลงกายขึ้นมาเป็นมนุษย์นั้น ทำให้พระนางสูญเสียพลังของพญานาคไปมาก จึงไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ กระทั่งในเวลาต่อมาพระนางนาครินทรานี เกิดความเครียดจากการอดทนกับเรื่องต่างๆ ที่เกิดขึ้น เมื่อทนไม่ไหวก็จะแสดงอาการเกรี้ยวกราดดุร้าย กับนางสนมทั้งหลายอยู่บ่อยครั้ง จนนางสนมคนรับใช้เรื่อมเห็นถึงความผิดปกติของพระนาง
แต่พระนางก็ทำทุกวิถีทาง เพื่อไม่ให้เจ้าชายฟ้ารุ่งรู้ว่าตนเป็นพญานาค ดังนั้นเมื่อพระนางอยู่บนโลกมนุษย์นานเกินไปโดยไม่กลับลงไปเมืองบาดาล พระนางจึงได้เกิดล้มป่วยลง ทำให้ฤทธิ์มนต์เริ่มเสื่อมคลาย ร่างกายที่เป็นมนุษย์ ก็ได้กลายไปเป็นพญานาคตามเดิม และมีอารมณ์ดุร้าย เมื่อเจ้าชายฟ้ารุ่งได้มาพบร่างหญิงที่เคยอยู่กินด้วยกันมาเป็นแรมปี ได้กลายเป็นพญานาค ความรักที่มีให้ทั้งหมดกลับกลายเป็นความรังเกียจหวาดกลัว ไม่กล้าแตะตัวพระนางอีกต่อไป
บทความแนะนำ…หลังจากได้เจอพญานาค เขาไม่ทำสิ่งนี้อีกเลย
พระนางนาครินทรานีต้องกลับสู่เมืองบาดาล
เมื่อเรื่องนี้ได้รู้ถึงหูของนางสนม จึงลือแพร่สะพัดไปทั่วนครรัตพานคร แม้ว่าพระนางนาครินทรานี จะพยายามร่ายมนต์เพื่อให้กลับกลายเป็นมนุษย์ตามเดิม แต่พระเจ้าอือลือราชาและประชาชนก็ไม่พอใจมาก และนึกไปถึงเรื่องที่บ้านเมืองที่เคยสงบร่มเย็น ต้องประสบกับความทุกข์ยากแห้งแล้ง เกิดจากที่เจ้าชายฟ้ารุ่งได้พญานาคมาเป็นชายา ชาวเมืองจึงบอกให้ขับไล่นางออกจากเมืองไป พระเจ้าอือลือราชาจึงขอให้พระนางกลับสู่เมืองบาดาล แต่นางยังรักเจ้าชายฟ้ารุ่งมาก จึงไม่ยอมทำตามและบ่ายเบี่ยงตลอด
ดังนั้นพระเจ้าอือลือราชา จึงขับไล่นางกลับไปเมืองบาดาล นางจึงต้องจำใจกลับไปทั้งที่ยังรักเจ้าชายฟ้ารุ่งมาก เมื่อพญานาคราชได้เห็นพระนางนาครินทรานี กลับลงสู่เมืองบาดาลด้วยความเศร้าโศกเสียใจ โดยไม่มีแม้กระทั่งนางสนมหรือคนคอยติดตามดูแล จึงรู้สึกไม่พอใจเป็นอย่างมาก เมื่อสอบถามเรื่องราวที่เกิดขึ้นแล้ว ก็โกรธแค้นมาก จึงเดินทางขึ้นไปยังเมืองรัตพานคร เพื่อเจรจากับพระเจ้าอือลือราชา แต่พญานาคราชกลับถูกพระเจ้าอือลือราชาต่อว่าที่ให้ลูกสาวของตน ซึ่งเป็นพญานาคขึ้นมาอยู่กินร่วมกับมนุษย์ และแปลงกายให้เจ้าชายฟ้ารุ่งลุ่มหลง จึงทำให้เกิดเรื่องเสื่อมเสียพระเกียรติเช่นนี้ขึ้น
เมื่อถูกพูดดูหมิ่นอย่างนั้นทำให้พญานาคราช เกิดความเสียใจและโกรธแค้นมาก แต่ยังติดที่คำขอร้องของพระนางนาครินทรานี ว่าอย่าทำร้ายชาวเมืองรัตพานครเป็นอันขาด พญานาคราชจึงทำเพียง เจรจาทวงเครื่องราชกุธภัณฑ์ของตระกูลคืน แต่พระเจ้าอือลือราชาไม่สามารถนำคืนได้ เพราะได้นำไปแปลงเป็นสมบัติอื่นๆ ของนครรัตพานครแล้ว พญานาคราชจึงข่มขู่ว่าจะยกไพร่พล ขึ้นมาถล่มเมืองรัตพานครให้จมบาดาล
บทความแนะนำ…เคล็ดลับบูชาพญานาค ขอโชคลาภจากพญานาค
พญานาคราชโกรธพระเจ้าอือลือราชา
เมื่อพญานาคราชไม่ได้รับเครื่องราชกุธภัณฑ์ของตระกูลคืน ก็โกรธมาก และประกาศว่าจะทำลายเมืองรัตพานคร และจะเหลือเพียงวัดเอาไว้ 3 วัดเท่านั้น หลังจากที่ได้กลับไปสู่เมืองบาดาลแล้ว เมื่อถึงเวลากลางคืน พญานาคราช ได้ยกไพร่พลมาถล่มเมืองรัตพานครจนจมหายลงไปในน้ำทั้งหมด แม้ประชาชนก็ไม่มีใครรอดพ้นจากฤทธิ์นาคได้ พอพระนางนาครินทรานีทราบข่าว การบุกขึ้นมาทำลายเมืองรัตพานครของพญานาคราช จึงขึ้นมาตามหาเจ้าชายฟ้ารุ่ง จนถึงแม่น้ำสงคราม เชื่อว่าการค้นหาเจ้าชายฟ้ารุ่งของพระนางนาครินทรานีครั้งนั้น ทำให้เกิดทางน้ำยาวชื่อห้วยน้ำเมา (ฮูเมา) ซึ่งเกิดจากการลุ่มหลงมัวเมาในความรัก ต่อเจ้าชายฟ้ารุ้งของพระนางนั่นเอง เมื่อพระนางค้นหาอย่างไรแต่ก็ไม่พบเจ้าชายฟ้ารุ่ง จึงกลับลงไปเมืองบาดาลด้วยความเสียใจ แล้วพระนางได้ตรอมใจตายในที่สุด
บทความแนะนำ…หินนาคกระสวยแท้ ๆ ตามแหล่งที่มา และตรงตามตำรา
เมืองรัตพานครถล่มกลายเป็นบึงน้ำ
หลังจากที่เมืองรัตพานครได้ถล่มแล้ว เหตุการณ์ต่างๆ ได้สงบลงเหมือนไม่เคยมีอะไรเกิดขึ้น เมืองอันยิ่งใหญ่ได้มลายหายไปกับเวิ้งน้ำอันกว้างใหญ่ เมื่อเมืองถล่มกลายเป็นผืนน้ำทั้งหมด แต่มีเหลือเพียง 3 เกาะที่พญานาคไม่ได้ทำลาย ซึ่งเป็นที่ตั้งของวัด 3 วัด ได้แก่ วัดดอนแก้ว หรือวัดแก้วฟ้า วันดอนโพธิ์ หรือวัดโพธิ์สัตว์ และ วัดดอนสวรรค์ หรือวัดแดนสวรรค์ ซึ่งได้เสื่อมสภาพลง และในที่สุดก็กลายเป็นเกาะแก่งกลางบึงโขงหลง เรียกว่า ดอนแก้ว ดอนโพธิ์ ดอนสวรรค์
พระเจ้าอือลือราชาถูกสาปให้เป็นพญานาค
พระเจ้าอือลือราชาไม่ได้สิ้นพระชนม์ ไปกับเหตุการณ์ครั้งนี้ เนื่องจากถูกพญานาคราช จับตัวเอาไว้ก่อนแล้ว และสาปให้พระเจ้าอือลือราชากลายเป็นพญานาค คอยดูแลรักษาบึงน้ำนี้ตราบนิรันดร์ แต่ด้วยคุณงามความดีของพระเจ้าอือลือราชา ที่เคยปกครองบ้านเมืองด้วยคุณธรรม พญานาคราชจึงแก้คำสาปให้ว่า หากมีเมืองเกิดขึ้นใหม่ในดินแดนแห่งนี้ พระเจ้าอือลือราชาจึงจะหมดกรรม และลบล้างคำสาปนี้ได้ในที่สุด
บทความแนะนำ…อิ่นหินนาคกระสวย ของแท้คือหินประเภทใด ทำไมถึงมีความศักดิ์สิทธิ์
จากบึงหลงของสู่บึงโขงหลงในปัจจุบัน
บึงน้ำที่เกิดจากการล่มสลายของเมืองรัตพานครแห่งนี้ ชาวบ้านเรียกว่า บึงหลงของ เพราะเกิดจากที่พระเจ้าอือลือราชา นำสมบัติของพญานาคไปแปรสภาพ จนไม่สามารถนำกลับมาคืนได้ ทำให้สร้างความโกรธต่อพญานาคราชจนมาถล่มเมืองนั้น เมื่อเวลาผ่านไปมีคนพูดเพี้ยนไปเป็น บึงของหลง และชื่อโขงหลงอย่างในปัจจุบัน ซึ่งนักท่องเที่ยวนิยมเดินทางมาท่องเที่ยว เพื่อไหว้เคารพสักการะและขอพร ที่ตำหนักปู่อือลือนาคราชอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งเป็นสถานที่ที่เคารพศรัทธาของชาวบ้าน ต่อปู่อือลือนาคราชผู้ดูแลบึงโขงหลงแห่งนี้ด้วย ความรักเป็นสิ่งที่มิอาจห้ามใจได้ ไม่ว่าภพภูมิหรือสถานะจะแตกต่างกันแค่ไหน หากเกิดความรักขึ้นแล้ว คงมิอาจห้ามใจได้ เหมือนอย่างพระนางนาครินทรานีและเจ้าชายฟ้ารุ่ง แม้จะรู้อยู่แล้วว่านาคกับคนอยู่ด้วยกันไม่ได้ และเป็นความรักที่แหกกฎฟ้า แต่ก็มิอาจฝืนความรู้สึกในใจได้ กระทั่งแต่งงานอยู่กินด้วยกัน นำมาซึ่งโศกนาฏกรรม และความล่มสลายของเมืองรัตพานคร อาจจะตรงกับคำพูดที่ว่า เป็นคู่กันแล้วไม่แคล้วกันนั่นเอง
บทความที่เกี่ยวข้อง : ตำนานปู่อือลือนาคราช ความรักระหว่างมนุษย์และนาคา