หอสวดมนต์ หมายถึงอาคาร หรือศาลาที่พระภิกษุ สามเณรในวัดประชุมกันเพื่อทำการสาธยายบทธรรม พระสูตรต่าง ๆ ต่อมาได้ทำเป็นกิจลักษณะมีการสวดสาธยายเช้า/เย็น เรียกว่าทำวัตรเช้า/ทำวัตรเย็น นอกจากนั้นยังเปิดโอกาสให้พุทธศาสนิกชน อุบาสกอุบาสิกาทั่วไปร่วมสวดทำวัตรเช้าเย็นอีกด้วย
หอสวดมนต์หรือศาลาสวดมนต์ นอกจากใช้ทำวัตรเช้า/ทำวัตรเย็นแล้ว ยังใช้เป็นที่สนทนาธรรม แสดงธรรมแก่พุทธศาสนิกชนผู้มาร่วมกิจกรรมทำวัตรเช้าเย็นในวันสำคัญและโอกาสต่าง ๆ ด้วย
นอกจากนั้น บางวัดยังใช้เป็นสถานที่จัดกิจกรรมอื่น ๆ ทางศาสนาอีกด้วย เป็นต้นว่าต้อนรับญาติโยม รับสังฆทาน เรียนพระปริยัติธรรม
เราควรถวายหอสวดมนต์ในโอกาสใด
- สร้างหอสวดมนต์ถวายแก่วัดที่ไม่มีหอสวดมนต์
- สร้างหอสวดมนต์ถวายวัดที่มีหอสวดมนต์เก่า ที่ต้องการสร้างใหม่ บูรณะใหม่
- ถวายหอสวดมนต์ไว้เป็นอนุสรณ์แก่ตนเองและวงศ์ตระกูล
- ถวายหอสวดมนต์เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับไป
- ถวายหอสวดมนต์ด้วยหวังอานิสงส์ผลบุญที่ดีงาม
คำถวายหอสวดมนต์
ยัคเฆ ภันเต สังโฆ ปะฏิชานาตุ มะยัง ภันเต เอตัง สัชฌายะสาลัง สะปะริวารัง จาตุททิสัสสะ ภิกขุสังฆัสสะ อาคะตา นาคะตัสสะ ระตะนัตตะยัสสะ ปะณามะ กะระณัตถายะ พุทธะสาสะเน นิยาเทมะ สาธุ โน ภันเต อะยัง จาตุททิสัสสะ ภิกขุสังฆัสสะ อาคะตา นาคะตัสสะ ระตะนัตตะยัสสะปะณามะ กะระณัตถายะ สัชฌายะ สาลายะ ทานัสสะ อานิสังโส อัมหากัญเจวะ มาตาปิตุ อาทีนัญจะ ปิยะชะนานัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ สังวัตตะตุ
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ขอพระสงฆ์จงรับทราบ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอมอบถวาย หอสวดมนต์หลังนี้ พร้อมกับของบริวารเหล่านี้ ไว้ในพระพุทธศาสนา เพื่อประโยชน์ เป็นสถานที่กระทำ การนอบน้อมพระรัตนตรัย สำหรับพระภิกษุสงฆ์ ผู้อยู่ในทิศทั้ง ๔ ทั้งที่มาแล้วก็ดี และยังมิได้มาก็ดี ขออานิสงส์ แห่งการถวายหอสวดมนต์ เพื่อประโยชน์เป็นสถานที่ทำการนอบน้อมพระรัตนตรัย สำหรับพระภิกษุสงฆ์ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย จงเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลายด้วย แก่ปิยชนทั้งหลาย มีมารดาบิดาเป็นต้นด้วย ตลอดกาลนาน เทอญ
อานิสงส์การถวายหอสวดมนต์
ผมพยายามกล่าวย้ำหลายครั้ง อานิสงส์ของการถวายสิ่งของต่าง ๆ นั้น แม้พระพุทธเจ้าไม่ได้ตรัสไว้โดยตรง และผมก็เชื่อว่าพระพุทธเจ้าคงไม่มีเวลาที่จะมาตรัสเรื่องเหล่านี้หรอก หากไม่มีผู้ทูลถาม แม้ตรัสไว้ พระพุทธองค์ก็จะทรงยกตัวอย่างในเรื่องที่เคยมีมา ประมาณว่าสมัยหนึ่งมีมานพคนหนึ่งถวายหอสวดมนต์ แล้วได้อานิสงส์เช่นนี้ ๆ แต่ไม่ใช่กฎตายตัวว่าคนอื่นที่ถวายจะต้องได้รับอานิสงส์อย่างนั้น เรารู้แต่ว่าทำดี ทำบุญ บุญส่งผลในทางที่ดีเท่านั้น แต่จะส่งอย่างไร เมื่อไหร่ ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบหลายอย่างครับ อานิสงส์ต่าง ๆ ที่ผมเขียนไว้จะว่าผมคาดคะเนก็ใช่ ซึ่งอาจจะส่งผลอย่างอื่นก็ได้ แต่สิ่งที่ผมยกมาเป็นผลที่ยังคนอื่นให้ชอบใจ หมายถึงใคร ๆ ก็อยากให้เกิดขึ้นกับตนครับ เป็นต้นว่า
- มีชื่อเสียงดีงามขจรไป
- ได้รับการยกย่องสรรเสริญ
- เป็นผู้มีกาย วาจา ใจที่สงบ
- เป็นผู้อบอุ่นด้วยเครือญาติและมิตรสหาย
- เป็นผู้มีบริวารมาก
- เป็นผู้มีทรัพย์มาก สามารถเป็นที่พึ่งพิงแก่คนอื่นได้
- เป็นผู้ไม่ไร้ทรัพย์สิน บ้าน ที่ดินเป็นของตนเอง
- แม้ละโลกนี้ไปแล้วย่อมไปสู่สุคติ