สารทไทย เป็นเทศกาลทำบุญในวันสิ้นเดือน 10 คือวันแรม 15 ค่ำ ของทุกปี (ส่วนวันสารทจีน ขึ้น 15 เดือน 9) ในวันสารทไทย ชาวบ้านครัวเรือนชาวไร่ชาวนาจะนำพืชพรรณธัญญาหารที่เก็บเกี่ยวแล้วมาปรุงทำเป็นข้าวทิพย์ หรือข้าวมธุปายาสเพื่อถวายแด่พระสงฆ์ คำว่านั้น “สารท” เป็นคำภาษาโบราณของทางอินเดีย ซึ่งหมายถึง “ฤดู” ชาวบ้านจึงรู้สึกยินดีที่พ์ชพรรณธีญญาหารของตนผลิตดอกออกผลบริบูรณ์ จึงนำผลผลิตแรกนำมาทำบุญถวายพระกัน สารทจึงถือว่าเป็นเทศกาลแห่งความรื่นเริง ซึ่งนอกจากทำบุญตามปกติแล้ว ก็มีการอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพชนผู้ล่วงลับไปด้วย
กิจกรรมที่จะกล่าวต่อไปนี้ บางกิจกรรมเป็นประเพณีท้องถิ่นซึ่งจะมีในเฉพาะท้องถิ่นหรือภาคเท่านั้น เช่น พิธีการชิงเปรตเป็นประเพณีท้องถิ่นของภาคใต้ แต่ที่เหมือนกันทุกภาคนั่นก็คือการทำบุญในพระพุทธศาสนา มีการทำบุญตักบาต สมาทานศีล และฟังธรรมเป็นต้น
หากท่านได้ทำบุญตักบาตร ถวายสังฆทานเนื่องในวันสารทแล้ว เพื่อที่จะอุทิศบุญแก่เหล่าวิญญาณ พึงอธิษฐานว่า
“ขอให้ผลบุญที่เกิดขึ้นจากการ…………….นี้ จงเป็นผลสำเร็จแก่เหล่าวิญญาณทุกตนที่อยู่ในบริเวณนี้ หรือรับทราบการทำบุญนี้แม้ในภายหลังก็ตาม ขอให้เหล่าดวงวิญญาณโปรดได้อนุโมทนาส่วนบุญนี้ ถ้าท่านมีทุกข์ ขอให้พ้นจากทุกข์ ถ้ามีสุขแล้ว ขอให้สุขยิ่งขึ้นไปด้วยเทอญ”
