ช็อกโกแลต (อังกฤษ: chocolate) คือผลิตผลที่ได้มาจากเมล็ดของต้นโกโก้ (cocoa) ทางคณะสงฆ์ถือว่าเป็นยาวชีวิก หมายถึงเมื่อรับประเคนช็อกโกแลตแล้วสามารถเก็บไว้ฉันได้ตลอดชีวิต เทียบได้กับชาและกาแฟ สมัยก่อนช็อกโกแลตเป็นของหายาก ส่วนมากจะพบในรูปแบบของผลิตภัณฑ์โกโก้ผงตรานางพญาบาลซึ่งทุกวันนี้ไม่ทราบว่ายังมีขายอยู่ไหม
แม้ช็อกโกแลต เมื่อพระรับประเคนแล้วฉันเป็นยาวชีวิกคือเก็บไว้ฉันได้ตลอดเวลา แต่นั่นหมายถึงช็อกโกแลตแท้ ๆ ช็อกโกแลตล้วน ๆ ที่ไม่มีส่วนผสมอย่างอื่น อธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ดังนี้
- ช็อกโกแลตที่ไม่มีส่วนผสมอย่างอื่น เป็นแท่งหรือเป็นน้ำ พระสามารถรับประเคนแล้วเก็บไว้ฉันได้ตลอดชีวิต และตลอดเวลา (จนกว่าช็อกโกแลตจะหมดอายุหรือพระหมดอายุ)
- ช็อกโกแลตที่มีส่วนผสมของน้ำตาลหรือน้ำผึ้ง พระรับประเคนแล้วสามารถเก็บไว้ฉันได้ 7 วัน และตลอดเวลา
- ช็อกโกแลตที่มีส่วนผสมของธัญพืชมีถั่วหรืออัลมอนด์หรืออาหารอื่น ๆ พระรับประเคนแล้วฉันภายในวันนั้น ระยะเวลาเช้าถึงเพล
ช็อกโกแลตทุกประเภทที่กล่าวมานี้สามารถถวายพระได้ทั้งหมด ประเภทที่ 1 และ ประเภทที่ 2 ถวายได้ตลอดเวลา ส่วนช็อกโกแลตประเภทที่ 3 ควรถวายช่วงเช้า แต่หากมีความจำเป็นจะถวายช่วงบ่ายก็ได้ (เช่น ญาติโยมมาจากที่ไกล กว่าจะมาถึงวัดก็เป็นเวลาบ่ายแล้ว) ซึ่งท่านจะให้เก็บไว้ในโรงครัว หรือในที่ใดที่หนึ่งซึ่งศิษย์วัดจะนำไปเก็บอีกทีหนึ่งเพื่อนำถวายท่านในเวลาอันควร
เลือกช็อกโกแลตถวายพระอย่างไร
- ถ้ามีความประสงค์ให้ท่านสามารถเก็บไว้ฉันได้ในเวลาวิกาล (คือฉันได้ตลอดเวลา) หรือถวายแก่พระภิกษุอาพาธ ควรเลือกช็อกโกแลตที่ไม่มีสิ่งอื่นเจือปนด้วย จะเป็นช็อกโกแลตชนิดแท่งหรือชนิดผงผสมน้ำร้อนดื่มได้ทั้งนั้น
ควรถวายช็อกโกแลตในโอกาสใด
- ถวายช็อกโกแลตแก่พระบวชใหม่
- ถวายช็อกโกแลตแก่พระภิกษุอาพาธ
- ถวายช็อกโกแลตแก่พระภิกษุผู้ดูแลพระภิกษุอาพาธ
- ถวายช็อกโกแลตแก่พระภิกษุผู้จะเดินทางไกล ไปกับรถ หรือขึ้นเครื่องบิน เพราะท่านอาจจะไม่สะดวกที่จะฉันอาหารบนเครื่องบินอันเนื่องด้วยเวลาที่จำกัด
- ถวายช็อกโกแลตแก่พระภิกษุผู้เข้าปริวาสกรรมในงานปริวาสกรรม
- ถวายช็อกโกแลตได้ในทุกโอกาส
อานิสงส์ของการถวายช็อกโกแลต
สำหรับอานิสงส์ของการช็อกโกแลตนั้น หากท่านถวายเป็นยาวชีวิกก็ไม่ต่างกับการถวายเภสัช หากท่านถวายเป็นน้ำปานะก็ไม่ต่างกับการถวายน้ำปานะทั่วไป หากท่านถวายเป็นอาหารก็ไม่ต่างกับการถวายอาหาร หากท่านถวายช็อกโกแลตแก่พระภิกษุอาพาธก็เหมือนได้ดูแลพระภิกษุอาพาธ ด้วยเจตนาอันดีของผู้ถวาย เชื่อว่าอานิสงส์ผลบุญไม่น้อยย่อมเกิดขึ้นแก่ผู้ถวาย เป็นต้นว่า
- เป็นผู้มีสุขภาพแข็งแรง
- เป็นผู้มีโรคน้อย
- เป็นผู้มีผิวพรรณดี
- เป็นผู่มีอายุยืนยาว
- เป็นที่รักของคนทั้งหลาย
- เป็นผู้มีบริวารมาก
ลูกโกโก้ (cocoa) ที่นำมาทำผงโกโก้ และ ช็อกโกแลต ชนิดต่าง ๆ
