ผมเองได้รู้จักคุ้นเคยคนขายพระเครื่องที่หลากหลาย มีทั้งขายพระแท้และขายพระเก๊ ซึ่งแต่ละคนมีลักษณะนิสัยที่แตกต่างกันออกไป
บทความนี้ไม่ผลของการวิจัยใด ๆ ทั้งสิ้นนะครับ เขียนจากเซียนพระหรือคนขายพระที่ผมได้สัมผัสมา หรือได้รับรู้มา ซึ่งอาจจะไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน แต่มีกับคนใดคนหนึ่งแน่นอน
คนขายพระแท้ หรือพระหลักหมื่น หลักแสน
คนขายพระแท้ตามความหมายของผมคือ ก็คือขายพระแท้นั่นแหล่ะครับ ไม่รู้จะอธิบายยังไง คือขายพระตรงรุ่น ตรงพิมพ์ ตามรุ่นหรือโอกาสที่วัดนั้น ๆ สร้างขึ้นมา หรือจะเรียกว่าขายพระตามสากลนิยมก็ได้
คนขายพระเก๊ หรือพระหลักสิบหลักร้อย
คนขายพระเก๊ตามความหมาของผมนี่สิที่ผมต้องอธิบายยาวหน่อย คนขายพระเก๊ตามความหมายของผมไม่ได้หมายถึงคนหลอกลวงคนอื่น ไม่ได้หมายถึงคนเอาพระเก๊ไปหลอกขายเป็นพระแท้นะครับนั่นโจรหรือมิจฉาชีพแล้ว คนขายพระเก๊ตามความหมายของผมคือคนขายพระเก๊ในราคาพระเก๊หรือในราคาของชำร่วยหรือในราคาของวัตถุนั้น ๆ เช่น ขายพระหลวงปานเก๊ในราคา 100-500 บาท และคนขายพระเก๊แสดงให้คนซื้อได้รู้อย่างชัดเจนว่านี่คือพระเก๊ ขายในราคาพระเก๊ ถ้าจะให้ยกตัวอย่างเปรียบเทียบ คนขายพระแท้คือคนขายทองคำแท้ในราคาทองคำแท้ ส่วนคนขายพระเก๊คือคนขายทองชุบในราคาทองชุบและแสดงให้ลูกค้ารู้เห็นเข้าใจว่านี่คือทองชุบ ไม่ใช่ทองแท้ แต่หากหลอกเขาว่าเป็นทองแท้เป็นโจรหรือมิจฉาชีพแล้วครับ คนขายพระเก๊ในความหมายของผมอาจจะรวมถึงคนขายตามข้างถนนหลักร้อยหลักสิบ หรือคนเหมาพระบ้านมาขายแบบไม่รับประกันอีก สรุปง่าย ๆ คือคนขายพระในระดับรากหญ้า แต่ไม่ใช่มิจฉาชีพที่เอาพระเก๊ไปหลอกขายเป็นพระแท้ นี่คือความหมายของคนขายพระเก๊ในความหมายของผมในบทความนี้
คนขายพระแท้ หรือพระหลักหมื่น หลักแสน
- เมื่อเขาจะหยิบพระองค์ไหนขึ้นมามักจะมีเป้าหมายอย่างชัดเจน เช่น องค์นี้น่าจะเป็นพระแท้ ทำให้เขาได้กำไรงามจึงหยิบขึ้นมาส่อง หากพระองค์ไหนที่เขามองแล้วไม่แท้ ไม่เกิดผลประโยชน์หรือไม่ทำกำไรให้เขา เขาจะไม่หยิบขึ้นมาส่อง หรือหยิบขึ้นมาส่องแล้วก็วางทันทีเหมือนไม่ให้เกียรติ์ผู้เป็นเจ้าของพระเอาเสียเลย (ผมโดนมาแล้ว สังเกตหลายครั้งแล้วกับคนที่บอกว่าตนเองเล่นพระแท้) และเพื่อนผมเคยเล่าให้ฟังว่า เขาได้นำพระสมเด็จที่เป็นมรดกตกทอดซึ่งเข่าเชื่อว่าเป็นพระที่ทันสมเด็จโตนำไปให้เซียนพระใหญ่ที่มีชื่อเสียงเป็นอย่างมากที่พันทิปดู เขานำไปหลายสิบองค์ หลังจากที่เขานำพระสมเด็จทั้งหมดวางบนโต๊ะ เซียนใหญ่ก็ใช้มือกวาดหนีเลยว่าไม่ใช่ เพื่อนเขารู้สึกผิดหวังกับมารยาทของเซียนใหญ่เป็นอย่างมาก ช่วยหยิบส่องให้สักองค์สององค์หน่อยก็ยังดีแต่นี่ใช้มือกวาดออกเหมือนพระไม่มีค่าไม่มีความหมายสำหรับผู้เป็นเจ้าของเลย จริงอยู่พระอาจจะไม่แท้หรือไม่เป็นที่ต้องการของเซียนแต่ช่วยให้เกียรติ์เจ้าของพระที่เดินทางมาจากต่างจังหวัดหน่อยครับ
- เมื่อเขามีเป้าหมายอยากได้พระใครซึ่งเป็นพระแท้และเขาเชื่อว่าสามารถสร้างกำไรให้แก่เขา เขาจะเฝ้าติดตาม ตามตื้อ นั่งเฝ้าอยู่ที่บ้านหรือทำทุกวิถีทางเพื่อให้ได้มา มาบ่อย ๆ มาทุกวัน นั่งเฝ้าหว่านล้อม จนเจ้าของพระรำคาญหรือเผลอใจอ่อนปล่อยให้ แบบนี้ผมก็โดนมาแล้วครับ
- เมื่อเขาทราบว่าใครอยากได้พระพิมพ์นี้ รุ่นนี้ เขาจะมาถึงที่บ้าน นำเสนอ มาบ่อย ๆ นั่งเฝ้า เพื่อที่จะปล่อยพระ จนเรารู้สึกรำคาญและต้องซื้อไปแก้รำคาญ เรื่องแบบนี้ผมก็เจอมาแล้วครับ
- คนขายพระแท้บางคนใช้อุบายหลอกล่อซื้อพระจากคนอื่นในราคาที่ถูก โดยอ้างว่าเขาไม่นิยม ผิดเนื้อ ผิดพิมพ์ เขาไม่เล่นกัน หรือเขาเล่น แต่พระไม่สวย พระไม่สภาพเดิม อาศัยความไม่รู้ของเจ้าของพระ หรืออาศัยความเดือดร้อนของเจ้าของพระที่ร้อนเงิน ต้องการใช้เงิน ไม่มีโอกาสในการต่อรองหรือไปขายที่อื่น
- เมื่อเขาได้พระมาในราคาที่ถูกแทนที่จะขายหรือแบ่งปันคนอื่นในราคาที่ถูก อาศัยความที่ตนมีความรู้มากกว่า มีโอกาสมากกว่า ขายพระในราคาสูงลิ่ว ราคาสร้างบ้านสร้างครอบครัว
- คนขายพระแท้บางคนดูถูกคนอื่น ดูถูกคนที่ขายพระเก๊หรือพระหลักร้อยหลักสิบ คิดว่าตนเองเหนือกว่าเขา
- คนขายพระบางคนนิสัยแย่ ๆ หากินกับพระกับพระพุทธศาสนา กับความเชื่อ กับสิ่งที่เขาเรียกว่าพุทธคุณ แต่ทำตัวแย่ไม่เป็นตัวอย่างที่ดี ติดเหล้า เจ้าชู้ เล่นการพนัน นิสัยเหล่านี้มักเกิดขึ้นกับคนขายพระหลักหมื่น หลักแสนมากกว่าคนขายพระหลักสิบหลักหลักร้อย
- คนขายบางคน ไม่มีความเคารพต่อสิ่งที่ตนเองทำหรือในสิ่งที่ทำให้ตนเองได้เงินมาเลี้ยงชีพ ขายพระไปดื่มเหล้า เล่นกันพนันไป พูดจาลามกหยาบคาย
คนขายพระเก๊ หรือ คนขายพระหลักร้อยหลักสิบ
- ส่วนมากซื้อพระทุกประเภทที่สามารถขายได้ ไม่สนใจเก๊แท้ ขอเพียงแต่ขายได้เงิน
- เมื่อขาย ไม่ค่อยบวกราคามาก แม้พระนั้นจะเป็นพระยอดนิยมหลักล้านหลักแสนก็ตาม บวกราคานิดหน่อย 1-5 ร้อย อาจจะเป็นพระคนกลุ่มนี้ดูพระไม่เป็นหรือไม่สนใจดู ขอแค่ได้กำไรก็พอ
- ราคาที่ขายส่วนมากเสมอต้นเสมอปลาย ไม่กล้าขายแพง
- ไม่ค่อยมีลูกเล่นหรือเลห์เหลี่ยมมากนัก พูดตรงไปตรงมา ให้คนซื้อตัดสินใจเอง
- ไม่จู้จี้จุกจิก ขายแบบสบาย ๆ
บางท่านอาจจะแย้งว่าไม่ได้เป็นแบบนี้ทุกคน ผมก็ไม่ได้บอกว่าเป็นแบบนี้ทุกคน แค่คนที่ผมเคยสัมผัสมา และต้องยอมรับว่ามีคนประเภทนี้จริง ๆ ในกลุ่มซื้อขายพระเครื่อง