เราอาจจะเคยเห็นแต่พระองค์เล็ก ๆ อย่างพระนาคปรกใบมะขาม แต่องค์นี้เป็นพระพุทธลีลาเล็กจิ๋ว เล็กยิ่งกว่าเหรียญหนึ่งบาทเสียอีก คงไม่ผิดที่จะเรียกว่าพระลีลาใบมะขาม (ไม่มีคำว่าปรกนะ เพราะไม่มีนาคปรก)
ที่เรียกว่าพระใบมะขาม หรือหากเป็นพระนาคปรกก็จะเรียกว่า พระนาคปรกใบมะขาม หรือเรียกสั้น ๆ ว่าปรกใบมะขาม หมายความว่า ขนาดของพระนั้นมีขนาดเล็กมากประมาณเท่าใบมะขาม ซึ่งโดยมากจะพบเห็นในลักษณะเป็นพระนาคปรกองค์ขนาดเล็ก ๆ
พระพุทธลีลาองค์นี้ ผมไม่ทราบว่าออกที่ไหน เมื่อไหร่ วัดอะไร แต่ใช้มาขนาดนี้ คงไม่ใช่พระเก๊เพราะไม่ใช่พระดังอะไร หรืออาจจะดังแต่ผมไม่รู้จักเอง
พระพุทธลีลาจิ๋วองค์นี้ เลี่ยมทองเดิม เลี่ยมแบบโบราณ การใช้งานน่าจะหลายสิบปี คนสมัยก่อนเขานิยมเลี่ยมพระเพื่อบูชาติดตัวแบบนี้แหล่ะครับ คือนิยมเลี่ยมพระแบบเปิดหน้า เพื่อให้องค์พระได้แสดงพุทธคุณอย่างเต็มที่ตามความเชื่อในยุคนนั้น และอาจจะให้องค์พระได้สัมผัสธรรมชาติ ดินฟ้าอากาศ บางคนก็เชื่อว่าให้องค์พระได้แผ่บารมีพุทธคุณสู่ตัวเราทางการสัมผัสทางเนื้อหนัง แล้วแต่ความเชื่อครับ หรือในยุคนั้นอาจจะหาพลาสติกยากก็ได้นะครับ
พระพุทธปางลีลาดูเผิน ๆ จะคล้ายกับพระพุทธรูปปางห้ามพระญาติ แต่มีความแตกต่างกันดังนี้
พระพุทธรูปปางลีลา เป็นพระพุทธรูปมีลักษณะกำลังก้าวพระบาท (ก้าวเดิน) ทรงยกพระบาทขวาจะก้าว ห้อยพระหัตถ์ขวาท่าไกว พระหัตถ์ซ้ายยกเสมอพระอุระป้องไปเบื้องหน้าเป็นกิริยาเดิน
พระพุทธรูปปางห้ามญาติ เป็นพระพุทธรูปอยู่ในอริยาบถยืน ยกพระหัตถ์ขวาขึ้นเสมอพระอุระ (อก) ตั้งฝ่าพระหัตถ์ยื่นออกไปข้างหน้าเป็นกิริยาห้าม มีลักษณะคล้ายกันกับปางห้ามพยาธิและปางห้ามสมุทร
พระปางพุทธลีลานี้ บางคนเรียกว่า ปาง 25 ศตวรรษ แต่นั่นไม่ใช่ชื่อปางพระพุทธรูปครับ เป็นชื่องานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ หรือ พุทธชยันตี 2500 ปี ซึ่งในครั้งนั้นได้จัดสร้างพระพุทธรูปปางลีลาขึ้นเป็นสัญลักษณ์ที่สำคัญ
พระปางพุทธลีลา บางคนจัดเป็นพระพุทธรูปประจำผู้ที่เกิดวันอังคารอย่างไม่เป็นทางการ (หมายถึงไม่เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย การจัดพระพุทธรูปประจำวันเกิดนี้ ผมไม่ทราบว่าจัดขึ้นเมื่อไหร่ ใครเป็นคนจัด และน่าจะมีเฉพาะในประเทศไทยนี้)
พุทธคุณปางพุทธลีลา
ด้วยพุทธลักษณะที่ปรากฏ เชื่อว่าเป็นพระพุทธรูปที่มีพุทธคุณส่งเสริมในด้านการทำมาหากินให้เกิดความคล่องตัว เกิดการหมุนเวียนทางธุริกิจ ไม่นิ่งจำเจ มีความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ยศตำแหน่ง การศึกษาเล่าเรียน การเดินทางไปแสวงหาโชคในต่างถิ่น เหมาะอย่างยิ่งผู้ที่มีอาชีพที่ต้องเดินทางบ่อย ๆ ติดต่อผู้คน
พระพุทธลีลา เป็นปางหนึ่งที่แสดงถึงความงดงามของพระพุทธองค์ ที่ใครเห็นแล้วต้องจ้องมอง แม้เดินอยู่ก็ต้องหันมามอง จึงเป็นปางที่แสดงถึงพุทธคุณในด้านเมตตามหานิยมเป็นอย่างยิ่ง ดึงดูดผู้คน ส่วนตัวผมแล้ว มีความเชื่อว่าพระพุทธรปูปางนี้แหล่ะ เด่นในด้านเมตตามหานิยมมากกว่าพระเครื่องที่เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ที่ใครบางคนและหลายคนเรียกว่าพระขุนแผนเสียอีก มารวิชัย ชนะมาร ชนะกิเลส ขับไล่มาร กำจัดกิเลสตัณหา ราคา อรตี จะเป็นเมตตาดึงดูดผู้คนโดยเฉพาะผู้หญิงได้อย่างไร น่าจะเป็นการผลักดันออกมากกว่า
