เสนาสนะ เป็นศัพท์บาลี มาจากศัพท์ว่า “เสน” (ที่นอน) และ “อาสน” (ที่นั่ง) เป็น เสนาสนะ ใน วิภังคปกรณ์ แห่ง พระไตรปิฎก เล่มที่ 35 พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ 2 กล่าวไว้ว่า เสนาสนะ ได้แก่ เสนาสนะคือเตียงบ้าง เสนาสนะ คือตั่งบ้าง เสนาสนะคือที่นอนบ้าง เสนาสนะคือหมอนบ้าง เสนาสนะคือวิหารบ้าง เสนาสนะคือเพิงบ้าง เสนาสนะคือปราสาทบ้าง เสนาสนะคือป้อมบ้าง เสนาสนะคือโรงบ้าง เสนาสนะคือที่เร้นลับบ้าง เสนาสนะคือถ้ำบ้าง เสนาสนะ คือโคนไม้บ้าง เสนาสนะคือพุ่มไม้ไผ่บ้าง หรือภิกษุยับยั้งอยู่ในที่ใด ที่นั้นทั้งหมด ชื่อว่า เสนาสนะ พอสรุปได้ว่าที่นั่งที่นอน จะเป็นที่นั่งที่นอนประจำหรือถาวรก็ตาม ที่นั่งที่นอนที่เคลื่อนที่ได้หรือเคลื่อนที่ไม่ได้ก็ตาม (ยกเว้นรถ) ถือว่าเป็นเสนาสนะ
เราควรถวายเสนาสนะแก่วัดในอโอกาสใด
- ถวายเสนาสนะแก่วัดที่กำลังสร้างใหม่
- ถวายเสนาสนะแก่วัดที่มีเสนาสนะเก่าทรุดโทรม
- ถวายเสนาสนะในเทศกาลเข้าพรรษาเพื่อพระภิกษุสามเณรจะได้พอเพียงต่อการใช้สอย
- ถวายเสนาสนะเป็นบริวารกฐิน ผ้าป่า
- ถวายเสนาสนะในช่วงที่ทางวัดมีกิจกรรมต้อนรับพระภิกษุหรือญาติโยมมาปฏิบัติธรรม เช่น มีงานประชุมสงฆ์ งานปฏิบัติธรรม เป็นต้น
- ถวายเสนาสนะแก่พระบวชใหม่
- ถวายเสนาสนะในงานวันเกิด
- ถวายเสนาสนะเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ญาติที่ล่วงลับจากไป
- ถวายเสนาสนะเพื่อทำบุญเป็นเครื่องประดับใจ หรืออานิสงส์ผลบุญที่ดีงาม
- ถวายเสนาสนะเพื่อทำบุญ สะเดาะเคราะห์ แก้ดวงตก แก้ปีชง แก้กรรมเก่า
คำถวายเสนาสนะ
อิมานิ มะยัง ภันเต เสนาสะนานิ อาคะตานาคะตัสสะ จาตุททิสัสสะ ภิกขุสังฆัสสะ โอโณชะยามะ สาธุ โน ภันเต ภิกขุสังโฆ อิมานิ เสนาสะนานิ ปะฏิคคัณหาตุ อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวายเสนาสนะเหล่านี้ แก่พระภิกษุสงฆ์ ผู้มีในทิศทั้ง ๔ ที่มาแล้วก็ดี ยังไม่มาก็ดี ขอพระภิกษุสงฆ์จงรับเสนาสนะเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย เพื่อประโยชน์และความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลายสิ้นกาลนานเทอญ
อานิสงส์ของการถวายเสนาสนะ
อานิสงส์ของการถวายเสนาสนะนั้นมีมากมาย เพราะถือว่าให้ที่นั่งที่นอนที่อยู่อาศัย เหมือนดังให้ทุกสิ่งอย่าง ซึ่งท่านสามารถอ่านอานิสงส์วิหารทานได้ ในที่นี้ผมขออนุญาตเพิ่มเติมอานิสงส์ของการถวายเสนาสนะตามความคิดเห็นของผมนะครับ
- อยู่ที่ไหนก็ได้รับความสะดวกสะบาย มีเครื่องอำนวยความสะดวกพร้อม
- เกิดมาถ้าเป็นมนุษย์ก็มีที่อยู่อาศัย ที่ดินเป็นของตนเอง ถ้าเป็นเทวดาก็มีวิมานเป็นของตนเอง
- ไม่ถึงกาลมรณกรรมด้วยสัตว์ร้ายต่าง ๆ
- เป็นที่เกรงขามของคนทั่วไป
- เป็นที่นับถือของผู้คน