เหตุไฉนชาวพุทธจึงสร้างและบูชาพระพุทธรูป ?
ชาวพุทธสร้างพระพุทธรูปขึ้นเพื่อเป็นสิ่งเตือนใจให้ระลึกถึงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ประชาชนในประเทศทั้งหลายสร้างธงชาติขึ้นในรูปลักษณะและสีต่าง ๆ เพื่อแทนชาติของตน ซึ่งถือว่ามีความสำคัญสูงสุด ควรแก่การเคารพ การปฏิบัติเช่นนั้น มิได้หมายความเพียงการเคารพผ้าหรือสีของผ้าเท่านั้น แต่ถือว่าเป็นการเคารพสถาบันสูงสุดของชาติฉันใด การสร้างพระพุทธรูป เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งพระพุทธเจ้า และเป็นที่เคารพบูชาก็เป็นฉันนั้น
ความเคารพมิได้หยุดอยู่เพียงแค่ไม้หรือโลหะซึ่งสร้างจำลองขึ้น แต่ทำให้นึกน้อมไปถึงพระพุทธคุณ 3 ประการ คือ
- พระปัญญาคุณ
- พระบริสุทธิคุณ
- พระมหากรุณาคุณ
แต่เนื่องจากพระพุทธคุณนั้นเป็นนามธรรม ที่คนทั่วไปรู้และเข้าใจได้ยาก สื่อถึงได้ยาก เห็นนั้น โบราณาจารย์จึงได้สร้าง สัญลักษณ์ต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นเครื่องสื่อถึงพระพุทธคุณในรูปแบบต้นพระศรีมหาโพธิ์บ้าง พระท่านวชิรอาสน์บ้าง รอยพระพุทธบาทบ้าง จนในที่สุดได้มีการสร้างพระพุทธปฏิมาหรือพระพุทธรูปขึ้นมาด้วยวัตถุต่าง ๆ ไม้บ้าง โลหะบ้าง แก้วบ้าง จนถึงโลหะที่มีค่ามากที่สุดเท่าที่จะหาได้นั่นคือ ทองคำ
การที่ชาวพุทธเคารพบูชาพระพุทธรูป ก็เป็นทางหนึ่งที่ช่วยเตือนใจว่าจะต้องพัฒนาปัญญา ความบริสุทธิ์ และความกรุณา (คิดจะช่วยผู้อื่นให้พ้นทุกข์)ให้เกิดขึ้นในตนเอง เพื่อเป็นการดำเนินตามพระคุณทั้ง ๓ ประการของพระพุทธเจ้าไปในขณะเดียวกันด้วย