บุญกิริยาวัตถุ 10 นั้น ได้แก่
- ทานมัย บุญเกิดจากการให้วัตถุเพื่อสงเคราะห์หรือบูชาแก่ผู้อื่น
- ศีลมัย บุญเกิดจากการงดเว้นจากทุจริต หรือประพฤติผิดทางกาย วาจา
- ภาวนามัย บุญเกิดจากการอบรมจิตให้สงบจากกิเลส
- อปจายนมัย บุญเกิดจากความประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตน
- เวยยาวัจจมัย บุญเกิดจากการขวนขวายทำประโยชน์ต่อผู้อื่น ต่อส่วนรวม
- ปัตติทานมัย บุญเกิดจากการให้ส่วนบุญที่ตนได้บำเพ็ญมาแล้ว
- ปัตตานุโมทนามัย บุญเกิดจากการยินดีในกุศลที่ผู้อื่นได้กระทำแล้ว
- ธัมมัสสวนมัย บุญเกิดจากการได้ฟังพระสัทธรรม
- ธัมมเทสนามัย บุญเกิดจากการแสดงพระสัทธรรมอันเป็นประโยชน์เกื้อกูล
- ทิฏฐุชุกรรม การกระทำความเห็นให้ตรง ให้ถูกต้องเห็นตามความเป็นจริง
ปัตตานุโมทนามัย บุญเกิดจากการยินดีในกุศลที่ผู้อื่นได้กระทำแล้ว เป็นบุญที่ทำได้ง่าย ๆ แต่หาคนทำยากอยู่เหมือนกันนะ เพราะการที่คนเราจะยินดีในความดีของผู้อื่นนั้นมันยาก ส่วนมากถูกความอิจฉา ริษยา ครอบงำ กลัวคนอื่นได้ดีกว่า ไม่อยากให้คนอื่นเด่นกว่า เห็นใครถูกหวย แทนที่จะยินดีก็อิจฉาถึงขั้นฟ้องร้องเอาก็มี อย่าว่าแต่ยินดีด้วยกับเขาเลย
เห็นคนอื่นทำบุญเป็นเจ้าภาพทอดผ้าป่ากฐินนำเงินเข้าวัดมากหมายหลายล้าน ก็ไปว่าเขาหาว่าทำบุญเอาหน้า หาว่าทำบุญเกินตัว หาว่าทำบุญผิดวิธี ทำให้ศาสนามัวหมอง ตนเองไม่ทำเองแล้วยังไปว่าคนอื่นอีก นอกจากไม่ทำบุญด้วย ปัตตานุโมทนามัย บุญเกิดจากการยินดีในกุศลที่ผู้อื่นได้กระทำแล้ว ยังทำบาปคือความอิจฉาริษยาตาร้อน กลัวคนอื่นได้ดีมีหน้ากว่าอีกด้วย
มีเรื่องเล่า ยายคนหนึ่งเป็นคนยากจนต้องทำมาหากินเลี้ยงลูกทุกวัน ไม่มีเวลาไปวัด ไม่ค่อยมีเวลาไปถวายภัตตาหารที่วัด ทางวัดตีฆ้องกลองไปฟังธรรมนางก็ไม่สามารถไปได้ ต้องออกไปหากินเก็บเห็ดขายหาเงินมาเลี้ยงลูก ๆ (พูดมาถึงจุดนี้แล้วนึกถึงแม่ตนเอง)
ขณะที่เก็บเห็ดอยู่ได้ยินเสียงฆ้องเป็นสัญญาณว่ากำลังแสดงธรรมเทศนา นางก็ยกมือขึ้นอนุโมทนาบุญด้วยกับพระสงฆ์องค์เจ้าที่ได้แสดงธรรม และอนุโมทนากับญาติโยมที่ได้ฟังธรรม
เมื่อถึงเวลาถวายภัตตาหารทางวัดก็ตีกลองบอกสัญญาณ นางไม่มีโอกาสได้ไปถวายเพลด้วย แต่ก็ได้ยกมือขึ้นอนุโมทนากับผู้ที่ได้นำภัตตาหารไปถวายเพล
นี่เป็นตัวอย่างหนึ่งของการทำบุญด้วย ปัตตานุโมทนามัย บุญเกิดจากการยินดีในกุศลที่ผู้อื่นได้กระทำแล้ว นางไม่ได้บุญจากการฟังธรรม เพราะไม่ได้ไปนั่งฟังด้วย นางไม่ได้บุญจากการถวายทาน เพราะไม่ได้ไปถวายภัตตาหารด้วย แต่นางได้ทำบุญและได้บุญจาก ปัตตานุโมทนามัย บุญเกิดจากการยินดีในกุศลที่ผู้อื่นได้กระทำแล้ว
ไปฟังคุณเตย แห่งเผือกสีขาวพูดดีกว่า เธอพูดได้ดีมาก ๆ ครับ เข้าใจง่าย น่าฟัง น่าติดตามเป็นอย่างยิ่ง สิ่งที่เธอพูดเป็นบูญล้วน ๆ ฟังแล้วไม่น่าเบื่อ
