สุนัขถือว่าเป็นสัตว์เลี้ยงของมนุษย์ที่มีมานาน อาจจะเป็นสัตว์เลี้ยงประเภทแรกเลยก็ได้ที่มนุษย์นำมาเลี้ยงที่ไม่ใช่เลี้ยงเพื่อนำมาเป็นอาหาร สุนัขเองก็อาจจะเหมือรคนเราคือมีลักษณะนิสัยที่แตกต่างกันไปตามสายพันธุ์และถิ่นกำเนิดตลอดถึงเจ้าของผู้เลี้ยงดู สุนัขสายพันธุ์เดียวกันไม่จำเป็นจะต้องมีนิสัยเหมือนกันทั้งหมด อย่างที่กล่าวข้างต้นนิสัยของสุนัขอาจจะขึ้นอยู่สิ่งแวดล้อม อาหารการกิน ที่อยู่อาศัย และการเลี้ยงดูของเจ้าของ ในที่นี้เราจะแยกนิสัยของสุนัขออกเป็น 3 กลุ่มหลัก ๆ เพื่อให้ท่านได้รู้และปฏิบัติสุนัขของท่านได้อย่างถูกต้อง
สุนัขป็นสัตว์ที่มีลักษณะของความเป็นผู้นำในตัว การแสดงออกเช่น ถ้าเจ้าของพาเดินก็อาจจะวิ่งนำจนเชือกตึงอยู่ตลอด สุนัขประเภทนี้ ถ้าเลี้ยงดูแลดี ๆ ฝึกสักหน่อย สามารถใช้เฝ้าบ้าน เฝ้าถิ่นที่อยู่ได้เป็นอย่างดี หรือสามารถฝึกให้ช่วยเหลือคนได้ เช่น พานำเดินทางสำหรับผู้พิการทางสายตา ให้ช่วยเหลือคอยเฝ้าระวังภายต่าง ๆ เช่น คนตกน้ำ คนหกล้มเป็นต้น เมื่อสุนัขที่มีนิสัยความเป็นผู้นำนี้เห็นเข้า ก็จะส่งเสียงเห่าเตือนภัย หรือเข้าไปช่วยเหลือ คราวหนึ่งเพื่อนผมไปต่างประเทศ หกล้มเพราะรื่นหิมะ มีสุนัขตัวหนึ่งซึ่งอาศัยอยู่ในวัดไทยมองเห็นเพื่อนหกล้มแต่ไกล เค้าวิ่งเข้ามาช่วยเหลือด้วยการเลียที่หน้าตา กลัวเราสลบหรือเป็นลม พร้อมกับส่งเสียงเห่าให้คนอื่นได้ยินด้วย ทราบว่าสุนัขตัวนั้นเป็นจ่าฝูงในบรรดาสุนัขทั้งหมด 3 ตัวที่มีอยู่ในวัดนั้น
มีคนกล่าวว่า แมวนั้นเป็นสัตว์ที่ติดอาหารและที่อยู่ เพราะได้กินที่ไหน แมวมักจะเป็นที่นั่น โดยไม่ใจว่าใครเป็นคนให้อาหาร เช่น ตามวัด ข้างกำแพง หลังบ้าน ถ้าแมวเคยได้กินก็จะมา ส่วนสุนัขนั้น เป็นสัตว์ที่ติดเจ้าของคนที่เลี้ยงมา สุนัขประเภทนี้จะแสดงออกกับเจ้าของเมื่อเจ้าของเดินเข้าไปใกล้ก็จะหมอบตัวลง หรือหงายท้องแสดงอาการยอมจำนนต่อทุกอย่าง เมื่อเจ้าของเดินออกมานอกบ้านก็จะวิ่งมารับ และเดินตามหลังเจ้าของไป สุนัขที่มีนิสัยแบบนี้ ถือว่าเป็นสุนัขที่เลี้ยงง่าย เพราะไม่เรื่องมาก ผู้เลี้ยงสามารถควบคุมได้ง่าย เพราะเค้าถือว่าเราเป็นหัวหน้าเราเป็นจ่าฝูงเค้ามีหน้าที่เดินตามหัวหน้าผู้เป็นจ่าฝูงนั่นเอง
สุนัขประเภทนี้จะไปสุงสิงกับใครแม้ผู้เป็นเจ้าของ มักหลีกหลบอยู่ตามลำพัง เมื่อเรียกหรือได้เวลาอาหารค่อยออกมา สุนัขประเภทนี้อาจจะฝึกยากหน่อย เพราะเฉื่อยชา ไม่ค่อยกระตือรือร้นอะไรมากนัก ไม่ค่อยสนใจต่อการฝีกเท่าไหร่ แต่ก็ไม่ได้ความว่าจะฝีกไม่ได้ หรือเลี้ยงเฝ้าบ้านไม่ได้นะครับ สำคัญเราค่อยสังเกตพฤติกรรมของเค้า อาจจะเป็นสุนัขเฝ้าบ้าน หรือเพื่อนที่ดีของเราาได้
จริง ๆ แล้วนิสัยของสุนัขนั้นมีหลายประเภท ในบทความนี้ผมศึกษาและนำมาเป็นตัวอย่างแค่ 3 ประเภทเท่านั้น ให้ท่านที่รักสุนัขนำไปสังเกตดูสนัขของตนเองตั้วแต่แรกเกิดหรือตั้งแต่นำเข้ามาบ้านว่านิสัยของสุนัขแต่ละตัวเป็นอย่างไร เราควรฝึกอย่างไร แต่ที่สำคัญสุนัขจะมีลักษณะนิสัยอย่าวไรก็ตาม เราผู้เป็นเจ้าของเลี้ยงดูต้องให้ความรักความอบอุ่น อย่าทอดทิ้งหรือนำไปตัดหางปล่อยวัดเสียะกลายเป็นภาระของพระเณรและชาวบ้านคนอื่น
