ชื่อใครว่าไม่สำคัญ จากลั่นทม สู่ลีลาวดี ขายดิบขายดีเรื่อยมา

ลั่นทม ถึงแม้จะเป็นพรรณไม้ที่มีดอกสวยสดงดงาม บางพรรณมีหลายสี มองดูแล้วน่าหลงใหล มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ แต่ก็เป็นไม้ต้องห้าม ห้ามปลูกในบ้าน เพราะคำ ๆ เดียว คือชื่อไม่เพราะ ชื่อไม่เป็นมงคลเอาเสียเลย ลั่นทม คือไปพ้องกับคำว่า ระทม ซึ่งแปลว่า เศร้าโศก

แต่โดยความเป็นจริงแล้ว “ลั่นทม” แยกเป็นคำได้ดังนี้ คำว่า “ลั่น” หมายถึง การละทิ้ง การออกไป แตกหัก คำว่า “ทม” หมายถึง ความทุกข์ ความเศร้าโศก ความคับแค้นใจ ความเสียใจ รวมความ คำว่า “ลั่นทม” จีงหมายถึง การละแล้วซึ่งความโศก การออกไปจากความโศก หรือไม่มีความโศกนั่นเอง

แต่กระนั้นคนก็ยังไม่นึกถึงแต่คำว่า ระทม อยู่นั่นเอง และก็เชื่อฝังใจว่า ไม่เป็นมงคล ปลูกในบ้านไม่ได้ จะเป็นทุกข์ระทมตรมใจ ทำให้ต้นไม้ชนิดนี้ไม่ได้รับความนิยม ขายก็ไม่มีคนซื้อไปปลูก ขายไม่ออก จนมีการตั้งชื่อใหม่ว่า “ลีลาวดี” ชื่อนี้ผมก็สงสัยอยู่ว่า ได้แน่ใดมา บ้างก็ว่าเป็นชื่อที่ตั้งโดยบุคคลสำคัญชั้นสูง บางเว็บไซต์ก็ว่าไม่ใช่ ทางต้นทางยืนยันมาแล้วว่าไม่ใช่ไม่ได้เป็นผู้ตั้งชื่อลีลาวดี

เมื่อมีความแตกต่างในด้านที่มาของชื่ออย่างนี้ ทำให้มีการคิดเล่น ๆ ในบางกลุ่มว่า อาจจะพ่อค้าห้วใสสักคนหรือสักกลุ่ม เป็นคนตั้งชื่อขึ้นเอง เพื่อประโยชน์ในการค้าขาย เพื่อที่จะให้ขายดี มีคนนิยม ให้คนยอมรับ ครั้นจะบอกว่าตนเองตั้งเอง ก็เกรงว่าคนจะไม่ยอมรับ จึงต้องอ้างบุคคลอื่นที่เราเอื้อมไม่ถึง หรือสืบสวนยากว่าเป็นผู้ตั้งชื่อให้ใหม่ เมื่ออ้างขึ้นมาก็จบ เราวิจารณ์อะไรไม่ได้ นอกจากสาธุ เป็นมงคลยิ่ง และน้อมรับมาใช้เรียกเรื่อยมา และก็คำว่า ลีลาวดี เป็นชื่อที่เป็นมงคลจริง ๆ ด้วย

เรื่องการอ้างชื่อผู้ใหญ่นี้ ทำให้ผมนึกถึงเมื่อครั้งที่ผมเข้าไปวัดแห่งหนี่ง ท่านฉันสาหร่ายทะเล พระท่านเล่าให้ฟังว่า หลวงตามหาบัวพาฉัน ท่านว่าฉันได้ อ้างพระผู้ใหญ่มาแบบนี้ ก็จบเลย ผมก็ไม่ได้ว่าอะไรต่อ

บทความนี้ ไม่ได้มีเจตนาเขียนขึ้นมาเพื่อใส่ร้ายใครนะครับ ซี่งก็ดีแล้ว ที่เปลี่ยนจาก ลั่นทม มาเป็น ลีลาวดี ถึงแม้ใครจะตั้งชื่อ หรือใครจะพาเรียกก่อนก็ตาม นับว่าชื่อนี้เป็นมงคล เหมาะสมกับความสวยงามของดอกไม้ที่คนไทยรู้จักมาโบราณกาล ต่อไปเราก็จะได้ต้นลีลาวดีมาปลูกที่บ้านได้เสียที นำดอกลีลาวดีขึ้นไปบูชาพระได้ไม่ต้องกลัวอัปมงคล ผมเชื่อว่าตรงจุดนี้ คนตั้งชื่อจะได้รับบุญกุศลด้วย

อ้างอิง เรื่องใครตั้งชื่อ ต้นลั่นทม เป็น ลีลาวดี
https://th.wikipedia.org/wiki/ลั่นทม
https://www.panmai.com/Tip/Tip13/Tip13.shtml