พระพุทธชินราช เป็นพระนามหรือชื่อเรียกพระพุทธรูปองค์หนึ่งซึ่งมีพุทธลักษณะงดงามยิ่งนัก แปลว่า พระพุทธเจ้าผู้ชนะมารปานประหนึ่งพระราชาผู้พิชิต
พระพุทธชินราชองค์แรกถูกสร้างขึ้นพร้อมกับพระพุทธชินสีห์ พระศรีศาสดา และพระเหลือ ในราวปี พ.ศ. 1900 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) พระมหากษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย
พระพุทธชินราช ประดิษฐานอยู่ ณ วิหารด้านตะวันตกในวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก นับตั้งแต่วันที่ถูกสร้างขึ้นไม่เคยถูกย้ายไป ณ ที่ใดเลย
พระพุทธชินราช เป็นพระพุทธรูปที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นพระพุทธรูปที่มีพุทธลักษณะงดงามที่สุดองค์หนึ่ง
พระพุทธชินราช เป็นพระพุทธรูปที่พุทธศาสนิกชนประชาชนชาวไทยศรัทธาและนิยมเดินทางมากราบไหว้มากที่สุดองค์หนึ่งด้วย
พระพุทธชินราช เป็นพระพุทธรูปที่มีการจำลองมากที่สุด ดังที่ปรากฏให้เห็นว่าพระประธานในอุโบสถหรือวิหารทั่วประเทศไทย ตลอดจนวัดไทยในต่างประเทศก็มักเป็นพระพุทธชินราช
พระพุทธชินราชจำลององค์ที่นำมาประกอบบทความนี้ ผมเจอที่บ้านคนไทยคนหนึ่งในรัฐโอคลาโฮมา ประเทศสหรัฐอเมริกา จะเห็นว่าที่ข้างฐานขององค์พระที่ข้อความชื่อวัดที่อยู่ในต่างประเทศด้วย จึงเป็นเครื่องยืนยันได้ว่า “พระพุทธชินราช เป็นพระพุทธรูปที่มีการจำลองมากที่สุด” ทั้งในรูปแบบพระประธาน พระบูชาพระจำบ้าน และพระเครื่อง อย่างเช่น พระพุทธชินราชอินโดจีน
พระพุทธรูป ไม่ใช่พระพุทธเจ้า แต่เราสามารถใช้พระพุทธรูปเพื่อเป็นเครื่องระลึกถึงพระพุทธเจ้าได้ หมายความว่า เมื่อเห็นพระพุทธรูป ณ ที่ใด เราย่อมระลึกนึกถึงพระพุทธเจ้า ณ ที่นั้น
