เด่น ดัง ดี?
เคยอ่านคอมเมนท์หนึ่งเกี่ยวกับพระสงฆ์ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง ในคอมเมนท์นั้นพูดถึงพระรูปหนึ่ง ซึ่งผมเองก็ยอมรับว่าไม่ได้ติดตามท่าน แต่เท่าที่ได้สอบถามผู้อื่นดู ได้รับคำตอบว่าท่านเป็นพระที่มีพฤติกรรมที่สังคมส่วนหนึ่งมองว่าไม่เหมาะสม คือในสายตาของคนส่วนหนึ่งมองท่านว่าไม่ถูกต้อง และผู้ที่เล่าให้ฟังได้บอกว่า “พระรูปนั้น ท่านต้องมีอะไรดีแน่ ๆ ถึงมีคนนับถือเยอะขนาดนี้ ถึงได้มีคนใหญ่คนโตนับถือขนาดนี้”
เมื่อได้ฟังดังนั้นแล้วแทนที่ผมจะสนใจพระที่กล่าวถึง กลับสนใจคำพูดของผู้เล่าเอง ดูเหมือนผู้เล่าจะบอกว่า ถ้าดัง มีคนนับถือมาก ๆ นั่นเป็นเครื่องการันตีว่าดี ส่วนผมเองไม่ได้คิดอย่างนั้น คนดี ถึงไม่เด่น ไม่ดัง ไม่มีคนรู้จัก ก็ยังเป็นคนดีเหมือนเดิม
ส่วนคนที่เด่นดังมีคนนับถือมาก ไม่ได้หมายความว่าดีหรือไม่ดีเสมอไป ผมไม่ได้ปฏิเสธว่า คนเด่น คนดัง มีผู้นับถือแล้วไม่ดี หรือไม่ใช่คนดี แต่ผมไม่ได้เอาความเด่น ความดัง ความที่มีคนนับถือมากมาตัดสินว่านั่นคือเป็นคนดี
พระพุทธเจ้าไม่ได้เอาความดัง ความเด่น ความมีคนนับถือมากมาเป็นเครื่องตัดสิน ถ้าพระพุทธองค์ ใช้ความเด่น ดัง มีคนนับถือมากเป็นเครื่องตัดสินแล้ว คงไม่ได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแน่ เพราะในสมัยที่พระองค์ทรงศึกษากับอุทกดาบส และอาราฬดาบส ซึ่งดาบสทั้งสองนี้ ถือว่าเด่น ดัง มีคนนับถือมากที่สุด แต่พระองค์ก็ไม่ได้อาศัยความเด่นดังมีคนนับถือมากนี้ ว่าคือสิ่งที่ดีที่สุดที่พระองค์ค้นหา จนในที่สุดต้องหลีกออกไป ศึกษาค้นคว้าด้วยพระองค์เอง
มีอีกเรื่องหนึ่ง สมัยที่พระสารีบุตรและโมคคัลลานะเป็นปริพาชกอาศัยอยู่กับอาจารย์สัญชัยซึ่งมีบริวารเป็นจำนวนมาก พระสารีบุตรและสหายคู่ใจได้ชวนอาจารย์สัญชัยเพื่อไปเฝ้าพระพุทธเจ้า แต่ถูกปฏิเสธ โดยอาจารย์ได้ให้เหตุผลว่า “คนฉลาดที่มีจำนวนน้อยกว่าจงไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ส่วนที่โง่ ๆ ที่มีจำนวนมากว่า จะมาหาเราเอง”
นั่นแสดงว่าอาจารย์สัญชัยก็รู้ดีว่าการที่ตนมีคนนับถือมาก มีบริวารมาก และบริวารของตนนั้นเป็นคนเช่นไร พูดถึงตอนนี้แล้ว นึกถึงประโยคหนึ่งที่กล่าวว่า “ศาสนาที่ดีที่สุด คือศาสนาที่มีคนนับถือมากที่สุด” ซึ่งไม่ใช่อย่างนั้นเสมอไป เพราะคนที่นับถือมากที่สุดนั้นอาจจะไม่ใช่คนดีที่สุดก็ได้
