การถวายทราย หรือขนทรายเข้าวัดนั้น มีสาเหตุอยู่หลายประการ อย่างเช่นว่า
- วัด มีการก่อสร้างถาวรวัตถุ เช่น โบสถ์ วิหาร เป็นต้น ทางจึงขอแรงชาวบ้านที่ยังหนุ่มและสาวช่วยกันขนทรายเข้ามากองไว้ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ซึ่งเป็นวันที่ชาวบ้านว่างงานการทั้งหลาย และน้ำในแม่น้ำแต่ละสายแห้งขอดเขินเนินทรายสามารถนำทรายขึ้นฝั่งได้ง่าย
- คน สมัยก่อนไม่นิยมสวมรองเท้าเข้าวัดทิ้งรองเท้าไว้นอกวัด ต้องเดินเท้าเปล่าเข้าวัด ขึ้นไปบนวิหาร วัดที่มีทรายมากย่อมไม่เปื้อนเท้า เพราะทรายมากย่อมไม่เปื้อนเท้าเพราะทรายเป็นเครื่องเช็ดถูเปอะตมได้เป็นอย่างดี
- ทำให้ภายในวัดวาอารามไม่เป็นเปอะตมเฉอะแฉะ ประชาชนสามารถเดินเข้าไปมาได้สะดวก ในคราวมาทำบุญ
- วัดเป็นสถานที่รื่นรมย์ที่เรียกกันว่าอาราม การมีทรายอยู่ในวัดมาก ทำให้วัดสะอาดน่าอยู่ ประชาชนจึงนิยมขนทรายเข้าไปในวัดกันเสมอมา
- วัด ที่มีทรายมากป้องกันไม่ให้หญ้าขึ้น หรือมีหญ้าขึ้นบ้างก็ถอนง่ายกว่าหญ้าที่ขึ้นบนดินล้วน ๆ วัดทุกวัดของล้านนาจึงนิยมนำทรายเข้าวัดเพื่อป้องกันหญ้าขึ้น
- ขนทรายเข้าเพื่อก่อเป็นเจดีย์ เป็นพุทธบูชา นิยมทำในช่วงเทศกาลสงกรานต์ เสร็จงานสงกรานต์ทางวัดก็สามารถนำทรายมาใช้ในการก่อสร้างได้
- ขนทรายเข้าวัด เพื่อเป็นการชำระหนี้สงฆ์ ย่างก้าวที่ก้าวเข้าสู่วัดอาจทำให้ดินทรายในวัดติดตัวกลับออกไป ถึงแม้จะไม่ได้มีเจตนาร้ายก็ตาม แต่คนโบราณไม่ประมาท จึงได้ให้ลูกหลานทำบุญชำระหนี้สงฆ์ โดยการขนทรายเข้าวัด
- เป็นการทำบุญสะเคราะห์ แก้กรรมต่าง ๆ แก้ดวงตก ดวงไม่ดี
ฉะนั้น จะเห็นได้ว่า การถวายทรายแก่วัดนั้น มีประโยชน์มากมาย ไม่ใช่ว่าจะถวายได้แต่ในการก่อสร้างเท่านั้น แต่ยังถวายทราย เพื่อให้วัดวาอารามเป็นสถานที่น่ารื่นรมย์ใจอีกด้วย ดูสะอาดตาสะอาดใจ
คำถวายทรายก่อสร้างแก่วัด
ยัคเฆ ภันเต สังโฆ ปะฏิชานาตุ มะยัง ภันเต เอตานิ วาลุกานิ สะปะริวารานิ พุทธะสาสะเน ถาวะระนะวะกัมมัตถายะ สังฆัสสะ นิยยาเทมะ สาธุ โน ภันเต อะยัง พุทธะสาสะเน ถาวะระนะวะกัมมัตถายะ วาลุกานัง ทานัสสะ อานิสังโส อัมหากัญเจวะ มาตาปิตุอาทีนัญจะ ปิยะชะนานัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ สังวัตตะตุ ฯ
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ขอพระสงฆ์จงรับทราบ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอมอบทรายเพื่อก่อสร้าง พร้อมกับของบริวารทั้งหลายเหล่านี้ แก่สงฆ์ เพื่อประโยชน์แก่การก่อสร้างถาวรวัตถุ ในพระพุทธศาสนา ขออานิสงส์แห่งการถวายทรายเพื่อก่อสร้าง เพื่อประโยชน์แก่การก่อสร้างถาวรวัตถุ ในพระพุทธศาสนานี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย จงเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลายด้วย แก่ปิยชนทั้งหลาย มีมารดาบิดาเป็นต้นด้วย ตลอดกาลนานเทอญ
อานิสงส์ของการถวายทรายก่อสร้าง
การถวายทรายแก่วัดนั้น มีประโยชน์อย่างมากมาย ตามที่ได้กล่าวข้างต้น อย่างเช่น
- ใช้ในการก่อสร้างศาสนสถานต่าง ๆ ภายในวัด
- ปรับพื้นที่วัดให้สวยงาม
- ช่วยชำระสิ่งสกปรกที่ติดเท้าเราเข้าไป
- เป็นการทำบุญชำระหนี้สงฆ์
- เป็นการทำบุญเป็นพุทธบูชา
อานิสงส์แห่งการถวายทรายเพื่อก่อสร้างนั้น สุดแท้จะอธิษฐานตามปรารถนา และผู้เขียนขออวยพรให้ทุกท่านที่ถวายทรายเพื่อก่อสร้างในวัดนั้น ได้บุญอานิสง์เป็นต้นว่า
- เป็นผู้มีฐานะร่ำรวย
- เป็นผู้มีฐานะมั่นคง
- เป็นผู้มีบริวารมาก
- ไม่ตกยาก อยู่ที่ไหนก็มีที่อยู่อาศัย มีที่นั่งที่นอน
- มีคนคอยอุปถัมภ์ค้ำชู
- มีชื่อเสียงดีงาม
- ทำให้ความรักของครอบครัว คนรักเหนียวแน่นยิ่งขึ้น
- เป็นผู้มีความเข้มแข็ง สามารถทนต่ออารมณ์สิ่งยั่วยุต่าง ๆ ได้
