ช่อฟ้า คือ ส่วนที่อยู่บริเวณยอดบนสุดของหน้าบันทั้งสองด้านของสิ่งก่อสร้างตามแบบสถาปัตยกรรมไทย มีลักษณะคล้ายสัตว์ปีกประเภทนก ครุฑ หมายความว่ามีจะงอยปากตรงส่วนกลาง ส่วนปลายนั้นทำเป็นรูปเรียวโค้งปลายสะบัดอย่างสวยงามลงตัว
ใบระกา คือ ตรงส่วนที่มีรูปร่างเป็นครีบที่มีลักษณะเรียว โค้ง มีปลายแหลมคล้ายปลายมีด ตรงส่วนกลางครีบด้านหน้าถากเป็นสันนูน ซึ่งวางเรียงประดับตกแต่งอยู่ระหว่างช่อฟ้า
สรุป ช่อฟ้า ใบระกา เป็นชื่อเรียกส่วนตกแต่งอาคารหรือสิ่งก่อสร้าง ตามแบบสถาปัตยกรรมไทย เพื่อความสวยงาม เพื่อความเป็นเอกลักษณ์บ่งบอกถึงความเป็นไทย บ่งบอกถึงความเจริญก้าวหน้าในการช่างไทย ซึ่งนิยมตกแต่งกับอาคารสิ่งก่อสร้างที่ต้องการบ่งบอกเอกลักษณ์ความเป็นไทย เช่น ในวัดวาอาราม ใช้กับมณฑป วิหารหรืออุโบสถ เป็นต้น
เราควรถวายช่อฟ้าใบระกาในโอกาสใด
- ถวายช่อฟ้าใบระกา ในโอกาสที่วัดนั้น ๆ ได้มีการสร้างอุโบสถ วิหาร หรือมณฑปหลังใหม่ขึ้นมา ซึ่งมีความจำเป็นที่ต้องใช้ช่อฟ้า-ใบระกาตามสถาปัตยกรรมไทย
- ถวายช่อฟ้า-ใบระกาแก่วัดที่จะทำการบูรณะซ่อมแซมอุโบสถ วิหาร หรือมณฑปซึ่งมีความจำเป็นที่ต้องทำการเปลี่ยนช่อฟ้า ใบระกาใหม่
- การถวายช่อฟ้า ใบระกาเพื่อใช้งานจริง ๆ นั้น ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยหรือง่ายนัก ฉะนั้น หากท่านมีโอกาสควรที่จะได้มีส่วนร่วมในการถวาย
- หากไม่ได้เป็นเจ้าภาพในการซื้อช่อฟ้า-ใบระกาได้ ก็ขอให้ท่านมีส่วนร่วมในการบริจาคหรือในพิธียกช่อฟ้า-ใบระกา
คำถวายช่อฟ้า ใบระกา
ยัคเฆ ภันเต สังโฆ ปะฏิชานาตุ มะยัง ภันเต เอตัง กัณณิกัง สะปะริวารัง พุทธัสสะ ปูชะนัตถายะสังฆัสสะ นิยยาเทมะ สาธุ โน ภันเต อะยัง พุทธัสสะ ปูชะนัตถายะ กัณณิกายะ ทานัสสะ อานิสังโส อัมหากัญเจวะ มาตาปิตุอาทีนัญจะ ปิยะชะนานัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ สังวัตตะตุ ฯ
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ขอพระสงฆ์จงรับทราบ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอมอบถวายช่อฟ้า พร้อมทั้งใบระกานี้แก่สงฆ์ เพื่อเป็นพุทธบูชา ขออานิสงส์แห่งการถวายช่อฟ้าใบระกา เพื่อเป็นพุทธบูชานี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย จงเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุข ของข้าพเจ้าทั้งหลายด้วย แก่ปิยชนทั้งหลาย มีมารดาบิดาเป็นต้นด้วย ตลอดกาลนานเทอญ ฯ
อานิสงส์ของการถวาย ช่อฟ้า ใบระกา
เรื่องการทำบุญทำทานไว้ในพระพุทธศาสนานั้นมีอานิสงส์ผลบุญทั้งนั้น แต่อานิสงส์อาจจะไม่ใช่เรื่องตายตัวว่าจะต้องเป็นอย่างนี้ ๆ แม้จะเคยมีตัวอย่างเล่าว่าคนถวายสิ่งนั้นแล้วได้อานิสงส์อย่างนี้ แต่มันก็เป็นเรื่องบอกเล่าว่าเคยเกิดขึ้นกับบุคคลนั้น ๆ เท่านั้น แต่ไม่สามารถจะยืนยันว่าจะต้องเกิดกับเราแบบนั้น เช่น คนที่ถวายดอกไม้สีเหลืองแล้วได้เป็นเทวดามีวิมานสีเหลืองสวยงาม นั่นเป็นเรื่องที่เคยมี แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่ถวายดอกไม้สีเหลืองแล้วจะต้องมีผลว่าต้องเกิดเป็นเทวดาแล้วมีวิมานสีเหลืองเท่านั้น ผลบุญอาจจะส่งเป็นอย่างอื่นก็ได้ เช่นมีผิวพรรณผ่องใส หรือมีเครื่องประดับสีเหลืองหรือสีอื่น ๆ อันน่าพึงใจ เรารู้แต่ว่าจะต้องส่งผลดีแน่ แต่จะแบบไหน เมื่อไหร่เท่านั้นครับ ขอให้ทำการอธิษฐานตามความปรารถนาของเราครับ สำหรับอานิสงส์ของการถวายช่อฟ้า ใบระกาตามความเชื่อแล้ว
- สุวัณณตา ทำให้ท่านเป็นผู้มีผิวพรรณดีงดงาม
- สุสรตา ทำให้ท่านเป็นผู้มีเสียงดีไพเราะน่าฟัง
- สุสัณฐานัง ทำให้ท่านเป็นผู้มีทรวดทรงอันงดงาม
- สุรูปตา ทำให้ท่านเป็นผู้มีรูปงามน่ามองยิ่งนัก
- จะทำให้ชะตาชีวิตมีแต่ความเจริญขึ้น สูงขึ้น
- ไม่ตกไปในอบายภูมิ (หากในขณะที่ตายมีใจยินดีในบุญนั้น)
- มีจิตใจใฝ่ดี
- ใฝ่ความก้าวหน้ามีเกียรติ มีความสง่างาม
- บุญนี้ส่งผลให้ท่านได้ในสิ่งที่ตนปรารถนาดีแล้วตั้งไว้ดีแล้ว
- หากท่านปรารถนาพุทธภูมิก็ย่อมปรารถนาได้
- บุญนี้จะส่งผลให้ท่านได้เกิดในตระกูลสูง
- บุญนี้จะส่งผลให้ท่านได้สำเร็จมรรคผลนิพพานเร็วกว่าบุคคลอื่น ง่ายกว่าบุคคลอื่น
- บุญนี้จะส่งผลให้ท่านเป็นที่รักของมนุษย์ทั้งหลายในชาติปัจจุบันนี้
- บุญนี้จะส่งผลให้ท่านเป็นที่รักของเทวดาทั้งหลายในชาติปัจจุบันนี้
- ด้วยการทำบุญนี้จะมีมนุษย์และเทวดาทั้งหลายอนุโมทนาด้วย
- ด้วยบุญนี้จะส่งผลให้ท่านเป็นผู้เจริญในหน้าที่การงานต่าง ๆ ที่ทำอยู่
- ด้วยบุญนี้จะส่งผลให้ท่านได้เป็นผู้เจริญด้วยลาภยศสรรเสริญ
- ด้วยผลบุญนี้จะส่งผลให้ท่านเป็นผู้เจริญทั้งในทางโลกียะและโลกุตตระ