วันพระ หรือ วันธรรมสวนะ คือ วันที่ชาวพุทธถือเป็นวันสำคัญทางศาสนา โดยกำหนดให้มีเดือนละ 4 วัน ได้แก่:
- วันขึ้น 8 ค่ำ
- วันขึ้น 15 ค่ำ (วันเพ็ญ)
- วันแรม 8 ค่ำ
- วันแรม 15 ค่ำ (หรือ วันแรม 14 ค่ำ หากเดือนนั้นเป็นเดือนขาด)
ความสำคัญของวันพระ:
- วันประชุมฟังธรรม: ในสมัยพุทธกาล พระสงฆ์จะมาประชุมกันเพื่อฟังโอวาทจากพระพุทธเจ้า หรือทบทวนพระธรรมวินัยร่วมกันในวันพระ
- วันถือศีล: ชาวพุทธจะถือศีล 5 หรือ ศีล 8 เพื่อสำรวมกาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์
- วันทำบุญ: เป็นโอกาสดีที่จะไปทำบุญที่วัด เช่น ตักบาตร ถวายสังฆทาน ฟังธรรม
- วันละเว้นความชั่ว: ชาวพุทธจะพยายามละเว้นจากการทำบาปทั้งปวงในวันพระ
การปฏิบัติตนในวันพระ:
- ทำบุญตักบาตร: เริ่มต้นวันด้วยการทำบุญใส่บาตรพระสงฆ์
- รักษาศีล: ถือศีล 5 หรือ ศีล 8 เพื่อฝึกฝนความมีระเบียบวินัยและควบคุมตนเอง
- เจริญภาวนา: ทำสมาธิ หรือสวดมนต์ เพื่อให้จิตใจสงบและผ่องใส
- ฟังธรรม: ไปวัดเพื่อฟังธรรมเทศนาจากพระสงฆ์ หรือศึกษาพระธรรมด้วยตนเอง
- ทำความดี: ช่วยเหลือผู้อื่น หรือทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม
- ละเว้นความชั่ว: หลีกเลี่ยงการทำบาป หรือสิ่งที่เป็นโทษต่อตนเองและผู้อื่น
ในวันพระ ซึ่งเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา มีกิจกรรมบางอย่างที่ชาวพุทธควรละเว้น เพื่อรักษาความบริสุทธิ์ของกาย วาจา ใจ และเพื่อเป็นการเคารพต่อวันสำคัญนี้
สิ่งที่ไม่ควรทำในวันพระ:
1. ละเมิดศีล 5:
- ห้ามฆ่าสัตว์ตัดชีวิต: งดเว้นการเบียดเบียนชีวิตสัตว์ทุกชนิด รวมถึงการทำร้ายผู้อื่น
- ห้ามลักทรัพย์: ไม่นำสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้มาเป็นของตน
- ห้ามประพฤติผิดในกาม: เว้นจากการมีเพศสัมพันธ์ และการกระทำที่ไม่เหมาะสมทางเพศอื่นๆ
- ห้ามพูดเท็จ: ไม่พูดโกหก พูดส่อเสียด หรือพูดคำหยาบ
- ห้ามดื่มสุราเมรัย: งดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ทุกชนิด
2. ทำกิจกรรมที่ไม่เหมาะสม:
- งดเว้นการเที่ยวเตร่: หลีกเลี่ยงการไปสถานบันเทิง หรือสถานที่ที่ไม่ส่งเสริมคุณธรรม
- งดเว้นการพนัน: ไม่เล่นการพนันทุกชนิด
- งดเว้นการทะเลาะวิวาท: ควบคุมอารมณ์ และหลีกเลี่ยงการทะเลาะเบาะแว้งกับผู้อื่น
3. ละเลยการทำความดี:
- ไม่ควรปล่อยเวลาให้ผ่านไปโดยเปล่าประโยชน์: ควรใช้เวลาในวันพระให้เกิดประโยชน์สูงสุด เช่น การทำบุญ ฟังธรรม หรือเจริญภาวนา
4. ข้อควรระวังเพิ่มเติม:
- แต่งกายให้สุภาพ: เมื่อไปวัด ควรแต่งกายสุภาพเรียบร้อย เพื่อแสดงความเคารพต่อสถานที่
- สำรวมกาย วาจา ใจ: ตั้งใจรักษาศีล และระมัดระวังการกระทำ คำพูด และความคิดของตนเอง
วันพระเป็นวันสำคัญที่ชาวพุทธควรใช้โอกาสนี้ในการทำความดี ละเว้นความชั่ว และพัฒนาจิตใจให้สูงขึ้น การปฏิบัติตนในวันพระจะช่วยให้เรามีความสุข ความสงบ และมีสติในการดำเนินชีวิต