พระร่วงในที่นี้ หมายถึงพระพุทธรูปที่มีพระนามหรือเรียกกันว่า “พระร่วง” แต่ทำไมจึงเรียกว่าพระร่วง ผมยังไม่กระจ่างในเรื่องนี้ หรืออาจจะใช้เรียกพระพิมพ์พระพุทธรุ่นเก่าสมัยสุโขทัยที่เราไม่รู้ว่าจะเรียกพระพิมพ์นั้นว่าอย่างไร ก็เรียกพระร่วงไปก่อน ซึ่งมีทั้งพระร่วงนั่นและพระร่วงยืน เป็นต้นว่า
- พระร่วงโรจนฤทธิ์
- พระร่วงหลังรางปืน
- พระร่วงกรุสุโขทัย
- พระร่วงกรุลพบุรี
- พระร่วงกรุสุพรรณบุรี
- พระร่วงกรุวังเพิ่ม
- พระร่วงกรุคอกควาย
- พระร่วงกรุสวรรคโลก
- พระร่วงกรุสองพี่น้อง
- พระร่วงกรุคอบัว
- พระร่วงกรุเตาทุเรียง
- พระร่วงนั่งหลังลิ่ม
- พระร่วงกรุวัดท้าวโคตร
นอกจากนั้น ยังมีพระร่วงที่พระเกจิอาจารย์ต่าง ๆ สร้างขึ้น เป็นต้นว่า
- พระร่วงหลวงพ่อกวย
- พระร่วงหลวงพ่อแพ
- พระร่วงหลวงพ่อจ้อย
- พระร่วงหลวงพ่อโบ้ย
- พระร่วงหลวงพ่อคูณ
- พระร่วงหลวงพ่อต่อ
- พระร่วงหลวงพ่อเกษม
- พระร่วงหลวงพ่อเอีย
- พระร่วงหลวงพ่อกึ๋น
- พระร่วงหลวงพ่อสงค์
- พระร่วงหลวงปู่ทิม
- พระร่วงหลวงปู่แก้ว
- พระร่วงหลวงปู่สุข วัดโพธิ์ทรายทอง
- พระร่วงหลวงปู่ทองเบิ้ม วัดวังยาง
- พระร่วงหลวงปู่ฝั้น
คาถาบูชาพระร่วง
แม้จะเป็นการบูชาพระร่วงที่เป็นพระพุทธ เช่น พระร่วงโรจนฤกธิ์ แต่เพื่อสอดคล้องกับตำนานพระร่วงเจ้าผู้เป็นบุรุษในตำนาน จึงนิยมใช้คาถานี้บูชา
อิมัง สัจจะวาจัง อธิฏฐามิ
ทุติยัมปิ อิมัง สัจจะวายัง อธิฏฐามิ
ตะติยัมปิ อิมัง สัจจะวาจัง อธิฏฐามิ
ภาวนาคาถานี้เมื่อจะต้องใช้วาจาในการติดต่อธุรกิจการงาน หรือบนบานขอต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จักสำเร็จดังที่ได้กล่าวไว้ แต่ที่สำคัญผู้ท่องคาถานี้ต้องเป็นผู้มีสัจจะ ไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดเพ้อเจ้อ
คาถาบูชาพระร่วง (พระพุทธ) ประจำบทนี้
| โรเสนโต เนวะ โกเปติ | โรเสเหวะ นะ กุชฌะติ |
| โรคานัง ราคะอาทีนัง | โรคะหันตัง นะมามิหัง |
พระพุทธเจ้าพระองค์ใด ไม่ทรงโกรธผู้ที่โกรธ ไม่ทรงพลอยโกรธไปกับพวกคนโกรธ
ข้าพเจ้าขอนอบน้อมพระพุทธเจ้าพระองค์นั้น ผู้ทรงกำจัดโรคแห่งโรคทั้งหลาย มีราคะเป็นอาทิ เสียได้
สวดคาถานี้ เพื่อเป็นการแสดงความนอบน้อมต่อพระร่วง (พระพุทธ) เป็นเมตตามหานิยมยิ่งนัก ผู้ใหญ่หรือใครโกรธอยู่ ภาวนาคาถานี้เดินเข้าหา เขาหายโกรธแล นอกจากนั้นยังภาวนาทำน้ำมนต์อธิษฐานรักษาโรค หรือป้องกันโรคภัยได้อีกด้วย
