กระโถน คือภาชนะมีปากกว้างสำหรับรองรับหรือทิ้งสิ่งที่ไม่ต้องการลงไปก่อนที่จะนำไปทิ้งอีกมี เช่น น้ำบ้วนปาก น้ำหมาก น้ำปัสสาวะ น้ำล้างมือ เป็นต้น กระโถนส่วนมากทำเป็นรูปทรงกลม ตรงกลางป่องก้นสอบ ทำจากดินเผาบ้าง ทองเหลืองบ้าง เหล็กเคลือบบ้าง เซรามิคบ้าง เป็นต้น.
เราควรถวายกระโถนในโอกาสใด
- ถวายกระโถนแก่วัดที่สร้างใหม่ ที่ยังไม่มีกระโถนใช้
- ถวายกระโถนแก่วัดที่มีพระเป็นจำนวนมาก มีกระโถนไม่พอต่อการใช้งาน
- ถวายกระโถนเป็นบริวารกฐิน ผ้าป่า
- ถวายกระโถนในเวลาที่วัดนั้น ๆ จัดกิจกรรมซึ่งต้องมีพระมาร่วมงานเป็นจำนวนมาก และจำเป็นต้องใช้กระโถนมากยิ่งขึ้นเท่าจำนวนพระหรือมากกว่า เช่น งานทำบุญครบครอบเจ้าอาวาส ทำบุญฉลองเจดีย์ อุโบสถ เป็นต้น
- ถวายกระโถนอุทิศบุญให้แก่ผู้ล่วงลับไป
- ถวายกระโถนแด่พระภิกษุอาพาธหรือพระภิกษุที่มีอายุมากแล้ว
- ถวายกระโถนไว้ประจำศาลา กุฏิ เป็นต้น
- ถวายกระโถนเพื่อทำบุญสะเดาะเคราะห์กรรมต่าง ๆ ออกไป แก้ดวงตก แก้โรคภัยที่ไม่พบสาเหตุ และเชื่อว่าเป็นเพราะกรรมเก่า
คำถวายกระโถน
อิมานิ มะยัง ภันเต อุจฉิฏฐะปะฏิคคาหะภาชะนานิ สะปะริวารานิ ภิกขุสังฆัสสะ โอโณชะยามะ สาธุ โน ภันเต ภิกขุสังโฆ อิมานิ อุจฉิฏฐะปะฏิคคาหะภาชะนานิ สะปะริวารานิ ปะฏิคคัณหาตุ อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ ฯ
ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอน้อมถวายกระโถน พร้อมกับของบริวารทั้งหลายเหล่านี้ แก่พระภิกษุสงฆ์ ขอพระภิกษุสงฆ์ จงรับกระโถน พร้อมกับของบริวารทั้งหลายเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลาย เพื่อประโยชน์ เพื่อความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย ตลอดกาลนานเทอญ ฯ
หนึ่งในภาชนะจำเป็นที่พระต้องใช้เวลาฉันภัตตาหาร
เพื่อทิ้งเศษอาหาร หรือล้างมือ
อานิสงส์ของการถวายกระโถน (เป็นความเชื่อหรือความหวังได้)
- แก้เคราะห์กรรมต่าง ๆ ได้ ถือว่าการถวายสิ่งรอบรับสิ่งไม่ดี สิ่งที่ต้องการเพื่อนำไปทิ้ง เป็นการสะเดาะเคราะห์ ขจัดสิ่งที่ไม่ดีออกไปจากชีวิตเรา
- ทำให้มีสุขภาพดี ผิวพรรณดี มีอายุยืน
- เป็นผู้มีความอดทนสูง จึงเป็นที่รักของคนทั่วไป
- เป็นผู้หนักแน่น มีวาจาที่เชื่อถือได้
