หัวข้อออกจะแนววิชาการหน่อย แต่เรื่องที่นำมาเขียนอาจจะไม่ใช่วิชาการออกจะแนวความคิดเห็นส่วนตัวของผมเอง แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อยก็ขอฝากไว้ให้พิจารณาสำหรับผู้ประมูลและผู้ไลฟ์สดพระเครื่องด้วยครับ
มารยาทที่ควรมีและไม่ควรทำของผู้ประมูลและไลฟ์สดพระเครื่องนี้เกิดจากการเฝ้าติดตาม เฝ้าสังเกต การร่วมประมูลด้วยตนเองของผม ไม่อาจจะกล่าวได้ว่าเป็นกฎเหล็ก แม้ผมเองก็เคยทำเคยเสียมารยาทในเรื่องนี้มาแล้วและอาจจะเกิดขึ้นอีกกับผมอีกได้เช่น
มารยาทที่ควรมีและไม่ควรทำของผู้ประมูลและไลฟ์สดพระเครื่อง
ต้องเป็นไปตามกติกาที่คุณตั้งไว้
ข้อนี้สำหรับผู้ไลฟ์สดพระเครื่อง ก็คือการนำประเครื่องมาส่องในไลฟ์สดให้สมาชิกทำการเคาะราคาซื้อ โดยมากผู้ไลฟ์สดพระเครื่องจะบอกว่าเมื่อคุณชอบพระองค์ไหนของเขาให้ทำการปิดโดยการพิมพ์ราคาหลังราคาที่ผู้ไลฟ์พิมพ์ไว้ นี่คือกติกาที่ผู้ไลฟ์พระเครื่องโดยมากบอกแก่ลูกค้าและเป็นที่รับทราบโดยทั่วไปแล้ว แต่ก็มีผู้ไลฟ์พระเครื่องบางคนคุยเพลินพูดบอกราคาไปแล้วแต่ลืมพิมพ์ราคา ทำให้ลูกค้าพิมพ์ราคาปิดตามที่ผู้ไลฟ์บอกโดยที่ไม่ได้ปิดตามหลังข้อความของผู้ไลฟ์ และผู้ไลฟ์ก็ปิดการขายให้คนนั้นไป ซึ่งผมมองว่าไม่ถูกต้องตามกติกาอันเป็นที่รับทราบกัน ไม่มีความชัดเจน ไม่มึความเป็นธรรมต่อลูกค้าผู้ประมููล เหตุเพราะว่า
- คุณได้ตั้งกติกาไว้แล้วว่าให้ปิดด้วยราคาหลังราคาพระเครื่องที่ผู้ไลฟ์ตั้งไว้ แต่ผู้ไลฟ์ไม่ได้พิมพ์ราคา ลูกแม้จะพิมพ์ราคาปิดตรงตามที่คุณพูดไว้ แต่เขาไม่ได้พิมพ์ปิดหลังราคาที่คุณพิมพ์ (เพราะคุณไม่ได้พิมพ์ราคา) เมื่อเป็นเช่นนั้น จึงควรยกเลิกการขายรายการนั้นก่อน ในเรื่องนี้ผมชื่นชมผู้ไลฟ์พระเครื่องที่ใช้ชื่อว่า Wiyada Choo เพราะบางครั้งเธอมัวแต่คุยจนลืมพิมพ์ราคา แต่เธอก็ทำการรายการนั้นให้เป็นโมฆะโดยทำการยกเลิกเสียแล้วจึงค่อยทำการขายใหม่
- อินเตอร์เน็ตของลูกค้าแต่ละคนดีเลย์ไม่เท่ากัน โดยมากข้อความราคาจะขึ้นในเวลาที่ไม่ต่างกันมากนัก แต่เสียงที่ผู้ไลฟ์พูดบอกราคาจะมาช้าเร็วต่างกันมาก ลูกค้าบางคนอาศัยการจ้องดูความราคาที่ผู้ไลฟ์พิมพ์เป็นหลัก เมื่อราคาผู้ไลฟ์ขึ้นจึงพิมพ์ปิด กว่าเขาจะได้ยินเสียงแม่ค้าพูดราคาพระเครื่อง ราคาก็ไปถึงไหนแล้ว เหตุผลในข้อ 2 นี้ผมจึงคิดว่าการพิมพ์ราคาพระเครื่องจึงมีส่วนสร้างความยุติธรรมให้กับลูกค้าทุกคน
- ลูกค้าบางคนไม่ได้เปิดเสียง อาจจะเป็นเพราะเขาไม่ได้ชื่นชมในเสียงผู้ไลฟ์มากกว่าพระเครื่องที่นำมาไลฟ์ หรือเขาอาจจะมีเหตุอย่างอื่นอยู่ในสถานที่ เวลาที่ไม่สามารถเปิดเสียงได้ เขาจึงอาศัยดูข้อความที่ผู้ไลฟ์พิมพ์ราคาเป็นหลักแล้วจึงพิมพ์ราคาปิด แต่ผู้ไลฟ์ไม่พิมพ์ราคา แต่กลับปิดให้คนอื่นที่เขาพิมพ์ราคามา ซึ่งคนนั้นอาจจะได้ยินเสียงผู้ไลฟ์พูดบอกราคาก่อน หรือเขาอาจจพิมพ์มั่วเดาราคาก็ได้ ฉะนั้น ผมจึงคิดว่ามันไม่ชัดเจนในความเป็นธรรม
ไม่พูดกระทบหรือเสียดสีลูกค้าหรือสมาชิกด้วยกัน
หากลูกค้าหรือสมาชิกทำตามกติาแล้ว ทุกคนมีประสิทธิ์ในการซื้อขาย หากไม่สนิทกันจริง ๆ แล้ว (สนิทกันแค่ไหนก็ควรระวังคำพูด เพราะมันอยู๋ในที่สาธารณะที่ทุกคนทั้งสนิทและไม่สนิททั้งหน้าเก่าและหน้าใหม่มีสิทธิ์ใช้ร่วมกัน) ผู้ไลฟ์ไม่สิทธิ์ว่าให้ลูกค้าหรือสมาชิกด้วยกันไม่มีว่าให้แก่กัน เช่น ผู้ไลฟ์แจกแหวนแก่ลูกค้า ลูกค้าที่ได้รับแจกเป็นผู้ไม่สามารถสวมแหวนได้ ซึ่งผู้ไลฟ์ก็รู้ว่าเขาไม่สามา่รถสวมได้ แต่เมื่อเขาทำตามกติกาที่ผู้ไลฟ์ตั้งไว้แล้วได้ไป ผู้ไลฟ์ก็ต้องให้เขาไปแต่โดยดี ผู้ไลฟ์หรือสมาชิกคนอื่นไม่มีสิทธิ์พูดเหน็บให้เขารู้สึกอายหรือรู้สึกไม่ดี (ลักษณะการพูดเหน็บให้รู้สึกไม่ดี เช่น หากลูกค้าอ้วนไปไม่สามารถสวมแหวนได้ ผู้ไลฟ์รู้ว่าเขาอ้วนก็ไม่ควรพูดเหน็บให้เขาอายในสิ่งที่คุณรู้อยู่แล้ว ยกเว้นแต่ให้ข้อเสนอแนะที่ดีกว่า หรือลูกค้าเป็นพระภิกษุอุตสาห์ซื้อของเพื่อมอบให้เป็นรางวัลแก่เด็กหรือแม่หรือแก่ใครก็แล้วแต่ ผู้ไลฟ์หรือสมาชิกด้วยกันไม่ควรพูดเหน็บทำให้รู้สึกเก้อเขิน หรือรู้สึกไม่ดีที่เขาซื้อของคุณ โดยการพูดในลักษณะที่ว่า พระใส่แหวนใส่สร้อยได้ด้วยหรือ ? นั่นผมถือว่าไม่ใช่คำถามเพื่ออยากรู้ เพราะเป็นการถามในสิ่งที่คุณรู้คำตอบอยู่แล้ว อันที่จริงผู้ไลฟ์ไม่ควรถามด้วยได้ซ้ำว่าลูกค้าซื้อไปทำไม )
ขอดูพระแล้ว คนอื่นเคาะได้ไม่ควรว่าให้เขา
ข้อนี้พูดถึงลูกค้าหรือสมาชิกที่ทำการประมูล คุณอาจจะสนใจพระเครื่ององค์ใดองค์หนึ่งขึ้นมาเป็นพิเศษที่วางอยู่ข้างหน้าผู้ไลฟ์ มีใจจดจ่อรอไม่ไหว แล้วให้ผู้ไลฟ์ทำการส่องให้ดู จากนั้นจึงทำการเปิดราคาโดยการพูดว่า “ใครชอบพระองค์นี้ ให้ทำการปิดด้วยราคา” หากมีใครปิดก่อนคุณ คุณไม่ควรโกรธหรือโวยวายให้คนนั้น จะมาอ้างว่าตนเป็นคนขอดูก่อนไม่ได้ เพราะใคร ๆ เขาก็อยากดูอยากได้ด้วยกันทั้งนั้นเพียงแต่เขาไม่บอกผู้ไลฟ์เท่านั้นเอง อีกอย่างผู้ไลฟ์ก็บอกชัดเจนว่า “ใครชอบพระองค์นี้ ให้ทำการปิดด้วยราคา” นั่นหมายความว่าทุกคนมีสิทธิ์ที่จะปิด
ไม่ควรปิดการขายเจาะจงลูกค้าคนนั้นคนนี้ในหน้าไลฟ์
ข้อนี้สืบเนื่องมาจากข้อต้น แต่กล่าวถึงผู้ไลฟ์ เมื่อถูกลูกค้าขอดูพระองค์ที่เขาต้องการ ไม่ควรเปิดการขายเจาะจงให้แก่ลูกค้าคนนั้นโดยเฉพาะ เหตุเพราะว่าลูกค้าคนอื่นเขาก็มีความสนใจเหมือน ๆ กัน รอดูเหมือนกัน เพียงแต่เขารอเวลาเท่านั้น การที่ลูกค้าคนอื่นไม่ได้ถามขอดูไม่ได้หมายความว่าเขาไม่สนใจอยากได้ อยู่ในหน้าไลฟ์ทุกคนจึงควรมีสิทธิ์เท่าเทียมกัน
อย่าปิดเทสบ่อยนัก อย่าแกล้งพิมพ์ราคาผิดบ่อยจนคนอื่นรู้สึกรำคาญ
ในหน้าไลฟ์เป็นพื้นที่สาธารณะของสมาชิกกลุ่มทุกคน ที่ทุกคนมีสิทธิ์ใช้สอยเท่าเทียมกัน จึงไม่ควรพิมพ์ข้อความที่เป็นเหตุให้สมาชิกท่านอื่นรู้สึกรำคาญเอาได้ เช่น พิมพ์เทสบ่อย ๆ คือพิมพ์บ่อยทุกรายที่ผู้ไลฟ์ทำการขายแบบนี้มันก็น่ารำคาญ หรือแกล้งพิมพ์ราคาผิดบ่อย ๆ เพื่อเช็คอันดับ หากบ่อยเกินไปมันก็ทำให้คนอื่นรู้สึกหงุดหงิดได้ (ใจเขาใจเรา อย่าคิดเองเออเองว่าคนกันเอง ถ้าคนกันเองก็ไปซื้อขายกันเองสิ)
หากทำตามกติกาไม่มีสิทธิ์ว่าสมาชิกคนอื่น
เรื่องนี้เกิดขึ้นกับผมเอง ผมทำการประมูลพระเครื่องรายการหนึ่งซึ่งผู้ไลฟ์ทำการเริ่มราคาประมูลที่ 0 บาท ไม่ได้กำหนดในการเคาะขั้นต่ำ ในช่วงสุดท้ายก่อนปิด ผมเคาะเพิ่ม 1 บาท และชนะการประมูลสมาชิกท่านอื่นในราคาห่างแค่ 1 บาท แต่ผมกลับถูกสมาชิกบางท่านบอกว่าเคาะ 1 บาทน่าเกลียด
ในเมื่อผมเองก็ทำตามกติกา และชนะตามกติกาแล้วจะบอกว่าผมทำน่าเกลียดได้อย่างไร การทำตามกติกามันเป็นเรื่องน่าเกลียดหรือ การว่าให้คนอื่นที่ทำตามกติกามันไม่น่าเกลียดกว่าหรือ ถ้าการเคาะ 1 บาทมันน่าเกลียด ผู้ไลฟ์ก็ควรระบุมาเลยว่าเคาะขั้นต่ำเท่าไหร่ แต่ในเมื่อผู้ไลฟ์ไม่ได้กำหนดไว้ จึงเป็นสิทธิ์ของผู้ประมูลที่จะใส่ในราคาที่เขาพึงพอใจ
ส่องพระภาพรวมหน้าหลังก่อน ค่อยมาส่องเจาะละเอียด
ข้อนี้ผมว่าเป็นเรื่องสำคัญซึ่งผมอยากจะฝากถึงผู้ไลฟ์พระเครื่องทุกคน คือเวลาที่คุณหยิบพระขึ้นมาสักองค์เพื่อนำเสนอ ควรที่จะแสดงภาพรวมด้านหน้าและด้านหลังของพระเครื่องเสียก่อน ยังไม่ต้องส่องให้ละเอียด หรือยังไม่ต้องส่องก็ได้ แต่ขอความเมตตาพลิกให้ดูด้านหน้าและด้านหลังของพระเสียก่อน พอให้รู้ว่าเป็นพระอะไร รุ่นไหนเสียก่อน จากนั้นจึงมาส่องรายละเอียดด้านหน้า ขอบข้าง ด้านหลัง หูเหรียญ แล้วดูว่าลูกค้าให้ส่องตรงไหนก็ส่องตาม ถ้าไม่มีจึงเปิดราคาขาย เหตุที่ผมให้ส่องภาพรวมของพระด้านหน้าและด้านหลังก่อน ผมมีเหตุผล
- พระเครื่องบางรุ่น ด้านหน้าคล้ายกันหมด ต้องดูด้านหลังเท่านั้นจึงจะรู้ เช่น เหรียญหลวงปู่ฝั้นรุ่นแรกจนถึงรุ่นที่ 7 ด้านหน้าคล้ายกันดูในไลฟ์แยกไม่ทัน จึงต้องได้ดูด้านหลังของเหรียญด้วย ถ้าเขารู้ว่าเป็นรุ่นที่เขาต้องการ เป็นรุ่นที่เขาหาอยู่เขาก็จะได้มีความตั้งใจดู
- อินเตอร์เน็ตแต่ละคนดีเลย์ไม่เท่ากัน สมาชิกบางคนแม่ค้ายังไม่ได้พลิกมาส่องด้านหลังเลย ยังไม่รู้ว่าเป็นพระรุ่นไหน แต่ราคาขึ้นแล้ว เป็นอันว่าตัดสินใจลำบากว่าใช่รุ่นที่ตนเองต้องการหรือไม่ จะเคาะราคาหรือไม่เคาะ พอผู้ไลฟ์พลิกมาด้านหลังจึงอ้อใช่แล้ว แต่ช้าไปคนอื่นเคาะราคาไปแล้ว ด้วยเหตุนี้ ผมจึงว่าควรให้ดูภาพรวมของพระเครื่องทั้งด้านหน้าและด้านหลังเสียก่อนแล้วจึงส่องรายละเอียด
ส่องพระพลางดูข้อความพลางต้องไม่สะดุด
มันจะสร้างความหงิดหงิดแก่ผู้ชมไหม หากผู้ไลฟ์หยิบพระเครื่องมาส่อง 2-3 วินาที แล้ววางหันดูข้อความแล้วพูด แล้วส่องแต่ไม่ได้ส่องต่อจุดเดิมหรอก ส่องอีก 2-3 วินาที แล้ววางอ่านข้อความแล้วหยิบพระขึ้นมาส่องอีก 2-3 วินาที คือมันเป็นเรื่องดีที่คุณส่องพระและอ่านข้อความไปด้วย ตอบไปด้วย แต่ต้องไม่ทำให้การนำเสนอพระเครื่องของคุณสะดุด คุณต้องส่องต่อเนื่องไปมือให้นิ่ง ๆ พร้อมกับการอ่านและตอบข้อความไปด้วย
ไม่เปิดราคาก่อนส่อง
ผู้ไลฟ์พระเครื่อง ไม่ควรเปิดราคา พิมพ์ราคา หรือตั้งประมูลก่อนส่องพระเครื่อง คุณควรส่องพระเครื่องให้ละเอียดที่สุดเท่าที่คุณทำได้ โดยส่องภาพรวมด้านหน้า-หลัง แล้วจึงส่องรายละเอียดด้านหน้า ขอบ หลัง หูเหรียญ กรอบทอง ดูคำถามจากสมาชิก แล้วจึงเปิดราคาขายหรือตั้งประมูล บางคนตั้งประมูลก่อนแล้วค่อยมาส่อง ถ้าทำแบบนี้ลูกค้าไม่มีเวลาดู ดูได้ไม่เต็มที่ เพราะกังวลแต่เรื่องราคา หันมาดูแต่ราคาว่าขึ้นไปเท่าไหร่แล้ว
เอาเครื่องผู้ไลฟ์เป็นหลัก
ข้อนี้ถือว่าเป็นกฎเหล็กตายตัวว่าต้องใช้เครื่องผู้ไลฟ์เป็นหลักในการตัดสินว่าใครให้ราคาก่อนหลัง ใครขึ้นอันดับที่เท่าไหร่ เพราะหากใช้เครื่องสมาชิกผู้เคาะราคาเป็นหลัก แต่ละคนจะขึ้นอันดับที่แตกต่างกันไป ซึ่งมันหาข้อยุติยาก
ให้โอกาสลูกค้าได้ยกเลิกบ้าง
ลูกค้าบางคนเขาต้องการนำพระที่เขาชื่นชอบ ตามหามานานเพื่อไปบูชา แต่เมื่อเขาพิจารณาดูแล้วไม่ใช่รุ่นที่เขาต้องการก็ให้เขาได้ยกเลิกบ้าง อย่าได้ประจานเขา บางทีผู้ไลฟ์เองก็ส่องไม่ละเอียด หรืออินเตอร์เน็ตดีเลย์ เขายังไม่ได้ดูด้านหลังเหรียญ แต่ต้องเคาะราคาก่อนกลัวไม่ทันคนอื่น แต่พอได้ดูด้านหลังเเหรียญจึงรู้ว่าไม่ใช่ จึงให้โอกาสในการยกเลิกของเขาบ้าง เพราะอย่างไรเสีย ผู้ไลฟ์ยังถือว่าเป็นผู้มีโอกาสในการขายมากกว่าเขา ยังไงก็ต้องขายได้ แต่การนำมาขายครั้งที่สองอาจจะไม่ได้ในราคาเดิมเท่านั้น
อันที่จริง ผมมีเรื่องที่จะเขียนมากกว่านี้ แต่ผมลืมว่าจะเขียนอะไรบ้าง แต่ที่แน่ ๆ ผมเคยเขียนมาแล้วครั้งหนึ่งซึ่งไม่ซ้ำในบทความนี้ที่บทความชื่อว่า 9 พฤติกรรมที่นักไลฟ์สดพระเครื่องควรเว้น ฝากท่านคลิกเข้าไปอ่านด้วยครับ ผมเองก็ไม่ใช่นักเขียนไม่ใชนักเสนอที่ดี เขียนไม่ดี ใช้คำไม่สวย ข้อความตกหล่น พิมพ์พลาดเยอะ แต่อยากเขียนและอยากนำเสนอข้อคิดเห็นต่าง ๆ
