อาจจะมีคำกล่าวแย้งว่า “กตัญญูก็ต้องเลือกวันด้วยหรือ ?”
แท้จริงแล้วการกตัญญหรือการตอบแทนพระคุณของบุพการีนั้นไม่จำเป็นต้องกำหนดวัน
แต่เนื่องจากคนห่างหายไปจากความกตัญญู บางคนไม่รู้ด้วยซ้ำว่ากตัญญูคืออะไร จึงต้องมีการกำหนดวันขึ้น รัฐบาลไทยได้กำหนดให้วันมาฆบูชาเป็นวันกตัญตัญญูแห่งชาติขึ้นในปี ๒๕๔๙
ความสำคัญของวันมาฆบูชาในทางพระพุทธศาสนาและการปฏิบัติในวันมาฆบูชาในฐานะพุทธศาสนิกชนนั้น ผมเขียนมามากแล้ว ในที่นี้จึงไม่กล่าวถึงประเด็นนั้น
เดือนกุมภาพันธ์เดือนแห่งการแสดงออกถึงความกตัญญู เป็นอีกเดือนที่เราควรหวนระลึกถึงผู้มีพระคุณเป็นพิเศษอีกครั้ง ถ้ากล่าวกันในระดับครอบครัวก็คือพ่อแม่ ผู้ให้ทั้งร่างกายและจิตใจ ให้ร่างกายที่เติบใหญ่ จิตใจที่อ่อนโยนแก่เรา
-จำได้ไหม เมื่อครั้งเรายังเด็ก ๆ เรามองหน้าผู้เป็นพ่อแม่ ด้วยใจรักสุดซึ้ง และให้คำตอบว่านี่คนที่รักเราที่สุด แล้วตอนนี้เราให้คำตอบนั้นแก่ใคร คือคนที่เรารักที่สุด แต่คำตอบของผู้เป็นพ่อและแม่ยังเหมือนเดิมคือรักลูกที่สุด
-ตอนเล็ก ๆ เราเฝ้าถามผู้เป็นแม่ว่า แม่จ๋าสิ่งนี้ทำได้ไหม กินได้ไหม อันตรายไหม แม่ให้คำตอบเราอย่างไม่เหนื่อยหน่ายเสมอมา แล้วตอนนี้เราคิดจะทำอะไร จะอยู่กับใคร จะไปกับใคร เราได้ขอคำปรึกษาแม่หรือยัง ถามคุณพ่อ คุณแม่หรือยังว่า “สถานที่นี้ลูกไปได้ไหม บาร์แห่งนี้ลูกเข้าได้ไหม คนนี้ลูกคบได้ไหม คืนนี้ลูกไปเที่ยวกับคนนี้ได้ไหม ลูกกลับดึกได้ไหม” ซึ่งท่านพร้อมที่จะให้แนะนำแก่เราเหมือนเดิม และไม่เคยเบื่อ
-เราเคยได้ยินเสมอ “แม่รักลูกที่สุด” แล้วตอนนี้ วันนี้ เดือนนี้ เรานำคำพูดนี้ ไปใช้กับใคร ที่ไหนเล่า
-แม่พ่อหัดให้เราพูดได้เพราะ ๆ แม่สอนให้พูดคำว่า “รัก” แล้ววันนี้ เดือนนี้ เรานำคำว่ารักไปมอบให้ใครเสียเล่า
-แม่พ่อสอนให้เรายิ้มได้ หัวเราะได้ แล้ววันนี้ เดือนนี้ เรายิ้มให้ใคร หัวเราะอยู่กับใคร
-แม่พ่อโอบกอดเราด้วยความรัก และจับมือน้อยๆ ให้เราโอบกอดตอบ แล้ววันนี้ เดือนนี้ เราโอบกอดใครก็ไม่รู้ ที่พึงรู้จักเมื่อไม่นาน
-แม่พ่อป้อนข้าวให้เรากินก่อน ก่อนที่ท่านทั้งสองจะกินเสียอีก แล้ววันนี้ เดือนนี้เราเลี้ยงข้าวใคร พาใครก็ไม่รู้ไปภัตตคาร ซึ่งไม่มีพ่อ แม่เลย
-พ่อแม่มอบดอกไม้คือความรักให้แก่ลูกๆ ทุกคน แล้ววันนี้ เดือนนี้ เรามอบความรักและดอกไม้ให้แก่ใคร
-แม่เคยหอมแก้มเรา พร้อมกับพูดว่า “แม่รักนะลูกนะ เด็กน้อยของแม่” แล้ววันนี้ เดือนนี้ เราหอมแก้มใคร พร้อมกับพุดว่า “รักนะ ตะเอง”
—ถึงเวลาแล้วที่เราจะหวนคิดถึงสิ่งที่พ่อแม่เคยมอบให้ แล้วนำไปมอบสิ่งนั้น แสดงสิ่งนั้น ทำอย่างนั้นกับผู้มีพระคุณที่เคยทำสิ่งดีๆ ให้เรา
—กุมภาพันธ์ เดือนแห่งความกตัญญู—