บทวันทาหลวง เป็นบทที่นิยมสวดหลังจากทำวัตร สวดมนต์เสร็จแล้ว คือนิยมสวดต่อท้ายหลังจากทำวัตรสวดมนต์ในเสร็จแล้ว ใช้ได้ทั้งเช้าและเย็น แต่โดยมากนิยมสวดช่วงเช้า
วันทาหลวง
วันทามิ พุทธัง สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต
วันทามิ ธัมมัง สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต
วันทามิ สังฆัง สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต
วันทามิ คะรุอุปัชฌาจะริโย สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต
วันทามิ กัมมัฏฐานัง สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต
วันทามิ อาราเม พัทธะสีมายัง สัพพัง เม โทสัง ขะมะถะ เม ภันเต
วันทามิ เจติยัง สัพพัง สัพพัฏฐาเนสุ ปะติฏฐิตา สะรีระธาตุ มะหาโพธิง พุทธะรูปัง สะกะลัง สะทา นาคะโลเก พรัหมะโลเก ชัมพูทีเป ลังกาทีเป สะรีระธาตุโย เกสะธาตุโย อะระหันตะธาตุโย เจติยัง คันธะกุฏิง จะตุราสีติสะหัสเส ธัมมักขันเธ สัพเพสัง ปาทะเจติยัง อะหังวันทามิ สัพพะโสฯ
ว้นทาหลวง คำแปล
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งพระพุทธเจ้า
กรรมอันใดที่ได้ล่วงเกินแล้วในพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้ากราบขอขมาโทษที่ได้ล่วงเกินอันนั้น
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งพระธรรมเจ้า
กรรมอันใดที่ได้ล่วงเกินแล้วในพระธรรมเจ้า ข้าพเจ้ากราบขอขมาโทษที่ได้ล่วงเกินอันนั้น
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งพระสงฆเจ้า
กรรมอันใดที่ได้ล่วงเกินแล้วในพระสงฆเจ้า ข้าพเจ้ากราบขอขมาโทษที่ได้ล่วงเกินอันนั้น
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งครูอุปัชฌาย์อาจารทั้งหลาย
กรรมอันใดที่ได้ล่วงเกินแล้วในครูอุปัชฌาย์อาจารทั้งหลาย ข้าพเจ้ากราบขอขมาโทษที่ได้ล่วงเกินอันนั้น
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งผู้ให้กรรมฐาน
กรรมอันใดที่ได้ล่วงเกินแล้วในผู้ให้กรรมฐาน ข้าพเจ้ากราบขอขมาโทษที่ได้ล่วงเกินอันนั้น
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งผู้เจริญในพัทธสีมา
กรรมอันใดที่ได้ล่วงเกินแล้วในผู้เจริญในพัทธสีมา ข้าพเจ้ากราบขอขมาโทษที่ได้ล่วงเกินอันนั้น
ข้าพเจ้าขอบูชาซึ่งพระเจดีย์ที่ตั้งอยู่ในที่ทั้งหลาย, พระสารีกธาตุ, พระมหาโพธิ์, พระพุทธรูปทั้งหลายที่ประดิษฐานเพื่อเป็นที่สักการะในนาคภิภพ ในเทวโลก ในพรหมโลก ในชมพูทวีป (อินเดีย) ในลังกาทวีป
(ศรีลังกา) พระสรีระธาตุ พระเกศาธาตุ พระอรหันตธาตุ พระเจดีย์ คันธะกุฎี พระธรรมขันธ์ทั้ง 84,000 เจดีย์ ซึ่งเป็นรอยพระบาทของพระพุทธเจ้าทั้งปวง ข้าพเจ้าของกราบไหว้สักการบูชาในที่ทั้งหลายเหล่านั้น
ความหมายของบทวันทาหลวง
เป็นบทแสดงความนอบน้อมวันทาต่อพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆเจ้า ครูอุปัชฌาย์อาจารย์ กรรมฐาน อาราม พัทธสีมา พร้อมทั้งเป็นการขอขมาโทษล่วงเกินต่าง ๆ
เป็นการแสดงความนอบน้อมวันทาต่อพระบรมสารีริกธาตุ ต้นพระศรีมหาโพธิ์ พระพุทธรูป ที่ประดิษฐานในพระเจดีย์ต่าง ๆ ทั้งหมด เป็นการแสดงความนอบน้อมวันทาต่อพระบรมสารีริกธาตุ พระเกศาธาตุ พระอรหันตธาตุ ที่ประดิษฐาน ณ นาคโลก พรหมโลก ชมพูทวีป ลังกาทวีป และในที่ทั้งปวง
เป็นการแสดงความนอบน้อมวันทาต่อพระเจดีย์ พระคันธกุฏีของพระพุทธเจ้า พระธรรมแปดหมื่นสี่พันพระธรรขันธ์ รอยพระพุทธบาทในที่ทั้งปวง