อาหารนิทฺทา ภยเมถุนญฺจ
สามญฺญเมตปฺปสุภี นรานํ
ธมฺโมว เตสํ อธิโก วิเสโส
ธมฺเมน หีนา ปสุภี สมานา.
กิน นอน กลัว สืบพันธุ์
มีเสมอกันทั้งคนและสัตว์
ธรรมะทำให้คนประเสริฐเหนือสัตว์
ทิ้งธรรมะ คนก็เสมอกับสัตว์
ได้ความว่า ๔ อย่างที่สัตว์ทำได้เหมือนคน หรือคนกับสัตว์ทำได้เหมือนกัน คือ กิน นอน กลัว สืบพันธุ์
แต่ที่เรียกว่า “เหมือนกัน” ก็ยังมีเงื่อนแง่แฝงอยู่ คือเหมือนกันในบางแง่ ไม่ใช่เหมือนกันทุกแง่
เช่น คนต้องกิน สัตว์ก็ต้องกิน เพราะไม่กินก็ตาย แง่นี้เหมือนกัน
แต่อะไรควรกิน อะไรไม่ควรกิน วิธีกินควรทำอย่างไรเป็นต้น แง่นี้ไม่เหมือนกัน
อะไรที่กินได้ สัตว์กินไม่เลือก แต่คนรู้จักเลือก กินได้ก็จริง แต่คนรู้จักเลือกว่าควรกินหรือไม่ควรกิน
พูดเป็นหลักกว้างๆ ว่า คนรู้จักเลือกกิน เลือกนอน เลือกกลัว เลือกสืบพันธุ์ แต่เรื่องกิน นอน กลัว สืบพันธุ์นั้น สัตว์รู้จักเลือกน้อยที่สุดหรือแทบจะไม่รู้จักเลือกเลย
ได้หลักว่า ในเรื่องทั้ง ๔ อย่างนั้น คนกับสัตว์ทำได้เหมือนกันในบางแง่ แต่ยังมีอีกหลายอย่างที่สัตว์ทำไม่ได้เหมือนคน
สิ่งที่สัตว์ทำไม่ได้เหมือนคน เช่น –
๑ สัตว์ไม่รู้จักบุญคุณ (กตัญญู)
๒ สัตว์ไม่รู้จักเคารพกฎกติกา (วินัย)
๓ สัตว์ไม่มีความยับยั้งชั่งใจ (ทมะ)
อยากจะกิน จะนอน จะกลัว จะสืบพันธุ์ กับใคร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร สัตว์มันทำทันทีที่มันมีโอกาส
แต่คนทำแบบนั้นไม่ได้
ถ้าคนทำแบบนั้น ก็ตรงกับภาษิตข้างต้น –
………………………………….
ธมฺเมน หีนา ปสุภี สมานา.
ทิ้งธรรมะ คนก็เสมอกับสัตว์
………………………………….
พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย
๒๓ ธันวาคม ๒๕๖๔
๑๘:๓๙
สี่อย่างที่คนและสัตว์มีเหมือนกัน คือ
กิน (ต้องการอาหาร รู้จักหิว)
นอน (ต้องการพักผ่อน)
กลัว (รู้จักความกลัว รู้จักหลบหลีกภัยตามสัญชาตญาณ)
สืบพันธุ์ (รู้จักสืบพันธุ์เพื่อรักษาเผ่าพันธุ์ตนเองไว้)
โดยส่วนตัวผม ขออนุญาตเพิ่มเติมในคำว่า
สิ่งที่สัตว์ทำไม่ได้เหมือนคน เช่น –
๑ สัตว์ไม่รู้จักบุญคุณ (กตัญญู)
๒ สัตว์ไม่รู้จักเคารพกฎกติกา (วินัย)
๓ สัตว์ไม่มีความยับยั้งชั่งใจ (ทมะ)
นี่ว่าโดยทั่ว ๆ ไป แต่ก็มีสัตว์พิเศษที่รู้จัก ความกตัญญู รู้วินัย รู้จักความยับยั้งชั่งใจ เช่น พระโพธิสัตว์ หรือสัตว์ที่ถูกฝึกมาแล้วเป็นอย่างดี (ความคิดเห็นผมอาจจะผิดก็ได้ โปรดพิจารณา)
