ทำบุญอุทิศไปให้แล้ว ถ้าเขาไม่รับ บุญนั้นจะไปไหน
มีคำถามว่า เมื่อเราทำบุญอุทิศไปให้แล้ว เขาไม่รับ ไม่อนุโมทนาบุญที่เราทำนั้น บุญจะหายไปไหน ซึ่งเรื่องนี้ พระนาคเสนเถระได้ให่คำตอบไว้แล้วในคัมภีร์มิลินทปัญญหา ดังบทสนทนาระหว่างพระเจ้ามิลินทร์และพระนาคเสนเถระ ดังนี้
พระเจ้ามิลินท์ ตรัสถามว่า ดูก่อน พระนาคเสนการทำบุญ แล้วอุทิศกุศลให้ญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้วญาติมิตร จะได้รับผลแห่งบุญกุศลนั้น หรือไม่
พระนาคเสน ทูลตอบว่า ขอถวายพระพร ไม่ทุกคน ได้รับเฉพาะญาติมิตรที่ไปเกิดเป็นเปรต (หรือ เทวดา) บางจำพวก เท่านั้น
ม. ถ้าญาติมิตร มิได้รับ ผลแห่งบุญนั้นจะมิสูญหรือ
น. ไม่สูญ
ม. ถ้าไม่สูญ ใครจะได้รับ
น. ก็ผู้ที่อุทิศบุญกุศลนั้นเอง ย่อมได้รับ อุปมาดังเจ้าของบ้าน เตรียมอาหารไว้ให้แขก ถ้าแขกไม่บริโภคอาหารนั้น จะพึงเป็นของใคร
ม. ก็เป็นของเจ้าของบ้านสิ พระคุณเจ้า
น. ฉันใด ก็ฉันนั้นแม้ญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้ว ไม่ได้อยู่ในสภาพที่จะได้รับ (รับรู้ และ อนุโมทนา) ผู้ที่กระทำบุญกุศลนั้น ก็ย่อมได้รับผลของบุญนั้นการอุทิศกุศลที่กระทำแล้ว จึงเป็นการการเพิ่มพูนบุญกุศลของผู้ที่อุทิศอีกส่วนหนึ่งด้วยเพราะบุญกุศลที่อุทิศนั้น ไม่มีวันสูญหาย
ตามความเข้าใจของผมแล้ว บุญอันบุคคลได้กระทำแล้วย่อมเป็นของบุคคลนั้น ไม่ได้หายไปแต่แรกด้วยซ้ำ เขาจะได้รับหรือไม่ได้รับบุญนั้นก็ยังเป็นของบุคคลผู้ทำอยู่เช่นเดิม เพราะบุญที่บุคคลที่เราอุทิศไปให้นั้นเป็นบุญที่เกิดจากการกระทำของเขาเอง เป็นบุญที่เกิดขึ้นจากกุศลจิตของเขาเองที่มีอนุโมทนายินดีในบุญที่ผู้อื่นอุทิศให้ เรียกว่าปัตตานุโมทนามัย ฉะนั้น เขาจะได้รับหรือไม่ได้รับ เขาจะอนุโมทนาหรือไม่อนุโมทนา บุญของบุคคลผู้ทำ (ผู้อุทิศ) ก็ย่อมเป็นของบุคคลผู้ทำบุญเช่นเดิม
