วิธีเลือกบาตรถวายแด่พระสงฆ์อย่างไรดี มีอะไรบ้าง

บาตรเป็นบริขารที่จำเป็นอย่างหนึ่งของพระภิกษุซึ่งนับเข้าในอัฐบริขาร เป็นสิ่งที่พระภิกษุและสามเณรใช้ในการบิณฑบาตเป็นประจำทุกวัน

ลักษณะของบาตรในพระธรรมวินัย

พระพุทธองค์ได้ทรงบัญญัติไว้ว่าบาตรมี 2 ชนิด ได้แก่ บาตรดินเผาและบาตรเหล็กรมดำ ทรงห้ามไม่ให้ภิกษุใช้บาตรที่ทำจากวัสดุที่มีค่าเช่น เงิน ทอง หรือวัสดุที่รักษายากแตกง่ายเช่น ไม้ แก้ว หรือ ทองแดง ทองเหลือง เพราะขึ้นสนิทง่าย และเป็นของมีค่าในสมัยนั้นด้วย

บาตรที่พระใช้ทุกวันนี้

สำหรับบาตรที่พระใช้ในทุกวันนี้แยกตามวัสดุที่ทำมีอยู่ 2 ประเภท ได้แก่

1. บาตรสแตนเลส บาตรที่ทำจากสแตนเลสนี้ อนุโลมเข้าตามบาตรเหล็ก เป็นบาตรที่ทำความสะอาดง่ายและสะดวกต่อการดูแลรักษา บาตรสแตนเลสนี้มีขายอยู่ทั่วไปตามร้านสังฆภัณฑ์
2. บาตรเหล็กเผา คือบาตรที่ตีด้วยโลหะเหล็กจริง ๆ ปกติจะตีจากเหล็ก 6 ชิ้น ทำเป็นตะเข็บตีประกบเข้าด้วยกัน เมื่อก่อนแถวบ้านบาตรนิยมทำ แต่ทุกวันนี้ผมไม่ทราบว่ายังทำอยู่ไหม บาตรเหล็กเผาเป็นบาตรที่ทำทุกขั้นตอนด้วยมือ ตั้งแต่ตัดเหล็ก ตีเผาเหล็ก ตีเหล็กประกบเข้ากัน แล้วจึงนำมาเผาไฟ (อบบาตร) ซึ่งกว่าจะได้ต้องใช้เวลานาน บาตรบางลูกเมื่อนำมาเผาแล้วหากความร้อนไม่เสมอกันอาจจะใช้ไม่ได้ด้วยซ้ำ เนื่องจากวิธีทำบาตรเหล็กเผาค่อนข้างยุงยาก หลายขั้นตอน จึงทำให้บาตรเหล็กผามีราคาแพงกว่าบาตรสแตนเลส ข้อเสียของบาตรเหล็กเผาคือ มีน้ำหนักมาก แตกง่าย ดูแลรักษายาก และราคาแพงด้วย

วิธีเลือกบาตรถวายพระ

ถ้าเป็นพระที่อยู่ในเมือง พระบวชใหม่ บวชมีกำหนดสึกอย่างชัดเจน ส่วนมากนิยมใช้บาตรสแตนเลส เพราะหาง่าย ราคาไม่แพง ที่สำคัญดูแลรักษาง่ายด้วย

แต่ถ้าเป็นพระสายวัดป่า พระกรรมฐาน โดยเฉพาะพระกรรมฐานสายหลวงปู่มั่นในภาคอีสานยังนิยมใช้บาตรเหล็กเผาอยู่ หากท่านได้ไปทำบุญพระกรรมฐานที่ภาคอีสานท่านจะสังเกตดูบาตรของท่านได้

ขนาดของบาตรนิยมถวายขนาด 8-9 นิ้ว แต่ที่นิยมสุดน่าจะ 8.5 นิ้ว และ 9 นิ้ว แต่อย่างไรก็ตามบาตรหากท่านศึกษาให้ดีบาตรจะมีหลายขนาดและหลายรูปทรงด้วย เช่นทรงกลม ทรงรี อย่างที่เรียกกันว่าบาตรหัวเสือ บาตรทรงลูกจันทร์ บาตรทรงมะนาวฝ่าครึ่ง

สิ่งที่ควรถวายพร้อมบาตร

สิ่งที่ควรถวายไปพร้อมกับบาตร ได้แก่

• เชิงบาตร หรือที่รองบาตร ซึ่งจะเป็นเชิงบาตรที่ทำด้วยไม้
• ฝาบาตร ทุกวันนี้มีทั้งฝาบาตรสแตนเลส ฝาบาตรทองเหลือง และฝาบาตรไม้ ซึ่งหากเป็นบาตรเหล็กเผานิยมใช้ฝาบาตรไม้ หรือฝาบาตรที่ทำเฉพาะ
• ถลกบาตร หรือถุงใส่บาตรเวลาพระท่านออกบิณฑบาตร
• นอกนั้นบริขารอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับบาตร เช่น ผ้าเช็ดบาตร ผ้าเช็ดมือ ผ้าเช็ดปาก

ท่านสามารถอ่าน เราควรถวายบาตรในโอกาสใด คำถวายบาตร อานิสงส์ของการถวายบาตร ได้ที่บทความ ถวายบาตร อานิสงส์เต็มอิ่ม แม้องค์จตุโลกบาลก็ยังถวาย

ขอบคุณภาพประกอบจากเพจ : บริขาร งานฝีมือชั้นครู ประคตไหมแท้ทอมือ