ในส่วนของอานิสงส์ของการถวายต้นโพธิ์ผมเคยเขียนไว้ในบทความว่า ถวายต้นพระศรีมหาโพธิ์ อานิสงส์ส่งให้รุ่งเรืองด้วยปัญญา สำหรับบทความนี้จะนำเรื่องอานิสงส์ของการปลูกต้นโพธิ์ที่เคยเกิดขึ้นแล้วอดีตมาเล่า แต่พึงเข้าใจว่าเป็นอานิสงส์ที่เคยเกิดขึ้นแก่บุคคลผู้ปลูกต้นโพธิ์ แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่ปลูกต้นโพธิ์จะต้องได้รับอานิสงส์อย่างนี้ทุกประการ เหตุเพราะว่ากรรมของแต่ละบุคคลไม่เหมือนกัน แต่สิ่งที่เหมือนกันก็คือการปลูกต้นโพธิ์ย่อมส่งผลในทางที่ดีตามแต่ปรารถนาของแต่ละบุคคล
อานิสงส์ของการทำความสะอาดต้นโพธิ์
เรื่องมีอยู่ว่า…พระปุตถินทายกัตเถระได้บวชในศาสนาของพระสมณโคดมบรมศาสดาของเราทั้งหลาย ท่านได้บำเพ็ญเพียรเรียนสมถะและวิปัสสนากรรมฐานจนสำเร็จเป็นพระอรหันต์ถึงพร้อมด้วยอภิญญา ๖ เมื่อท่านได้บรรลุเป็นพระอรหันต์แล้ว วันหนึ่งท่านนั่งอยู่ในที่สงัดได้ระลึกถึงปุพพกรรมที่ทำให้ได้บรรลุถึงอรหัตตผลเช่นนี้ เพราะเหตุกุศลผลบุญอะไรที่ตนได้กระทำไว้ในชาติปางก่อนหนอ จึงได้เสวยวิมุตติสุขถึงเพียงนี้
พระเถระเจ้าก็ทราบชัดโดยทิพจักขุญาณ แต่เมื่อมีความประสงค์จะแสดงถึงผลบุญจะได้เป็นประโยชน์แก่พุทธบริษัทต่อไปในภาคหน้า จึงได้ลุกจากอาสนะไปสู่ที่บริษัททั้ง ๔ แล้วกล่าวว่า วิปสฺสิสฺส ภควโต ดังนี้เป็นอาทิความว่า ดูก่อนพุทธบริษัททั้งหลายเมื่อครั้งศาสนาพระวิปัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้า อาตมาได้กำเนิดเกิดเป็นบุรุษผู้หนึ่งมีจิตเลื่อมใสในพระศาสนา วันหนึ่งอาตมาได้ออกจากบ้านไปสู่อาราม ได้เห็นต้นไม้ศรีมหาโพธิ์เศร้าหมอง รกปกคลุมไปด้วยหญ้าและใบไม้ จึงได้ชำระถากถางหญ้า และปัดกวาดใบไม้ให้สะอาด แล้วขนทรายมาเกลี่ยทำให้เสมอ ทำเป็นแท่นที่ใต้ต้นศรีมหาโพธิ์นั้น แล้วตบแต่งประดับประดาด้วยดอกไม้ของหอม ดูแล้วเป็นที่รื่นรมย์ เมื่อกระทำแล้วมีความปีติยินดียิ่งนัก ครั้นเมื่อถึงมรณะสมัยใกล้จะทำกาลกิริยาตายจิตก็ระลึกถึงกุศลที่ตนได้ทำการปัดกวาด ชำระ และก่อแท่นที่ต้นศรีมหาโพธิ์ ครั้นตายแล้วก็ไปอุบัติในชั้นดุสิต เสวยทิพยมานทอง มีหมู่นางเทพอัปสรแวดล้อมเป็นบริวาร ครั้นจุติจากเทวโลกได้มาถือกำเนิดในมนุษย์โลกเป็นพระเจ้าจักรพรรดิราช ได้ท่องเที่ยวอยู่ในสังสารวัฏฏ์มาจนถึงศาสนาแห่งพระสมณโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้า อาตมาได้เกิดในตระกูลเศรษฐี ครั้นเจริญวัยขึ้นก็ออกบวชในพระพุทธศาสนา เจริญวิปัสสนากรรมฐาน ไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหันต์ ก็เพราะบุญกุศลที่ได้ปลูกต้นไม้ศรีมหาโพธิ์นี้ก่อพระแท่นนั้นเป็นปฐมเหตุ ดังนี้เป็นต้น เมื่อจบพระธรรมเทศนาลงแล้ว พุทธบริษัททั้งหลาย ก็มีความยินดีในธรรมภาษิตที่พระเถระเจ้าแสดงเป็นยิ่งนัก
ที่มา : แห่งอานิสงส์ของการปลูกต้นโพธิ์ https://84000.org/anisong/29.html
หมายเหตุ :
อภิญญา ๖ ความรู้อย่างยิ่งยวด ได้แก่
๑. อิทธิวิธิ แสดงฤทธิ์ได้ เช่น ล่องหนได้ เหาะได้ ดำดินได้
๒. ทิพพโสต มีหูทิพย์
๓. เจโตปริยญาณ กำหนดรู้ใจผู้อื่นได้
๔. ปุพเพนิวาสานุสติญาณ ระลึกชาติได้
๕. ทิพพจักขุ มีตาทิพย์
๖. อาสวักขยญาณ รู้การทำอาสวะให้สิ้นไป
บริษัททั้ง ๔ ได้แก่ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
พระวิปัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นพระพุทธเจ้าพระองค์ที่ 19 ในพุทธวงศ์ของพระโคตมพุทธเจ้า ตรัสรู้เมื่อ 91 มหากัปที่แล้ว
ต้นไม้ศรีมหาโพธิ์ คือต้นไม้เป็นที่ประทับและตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งตำนานกล่าวว่าพระวิปัสสีสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับนั่งที่โคนต้นแคฝอย บำเพ็ญเพียรจนได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในตอนรุ่งเช้า ฉะนั้น ต้นแคฝอยเป็นต้นไม้ศรีมหาโพธิ์ของพระองค์
ในเรื่องปุพพกรรมของพระปุตถินทายกัตเถระนี้ ท่านไม่ได้ปลูกต้นโพธิ์โดยเฉพาะ แต่ท่านชำระถากถางหญ้าและปัดกวาดใบไม้บริเวณต้นพระศรีมหาโพธิ์นั้นให้สะอาด ขนทรายมาเกลี่ยตรงที่หลุมหรือขรุขระทำให้เสมอ ทำเป็นแท่นที่ใต้ต้นศรีมหาโพธิ์นั้น แล้วตบแต่งประดับประดาด้วยดอกไม้ของหอม ทำให้น่ารื่นรมย์ และจากเรื่องนี้ น่าจะหมายเฉพาะทำกับต้นไม้ศรีมหาโพธิ์ที่เป็นสถานที่ตรัสรู้จริง
