พระวิสุทธิญาณเถร หรือ หลวงพ่อสมชาย ฐิตวิริโย วัดเขาสุกิม จังหวัดจันทบุรี พระวิปัสสนาจารย์สายพระป่า ศิษย์สำคัญรูปหนึ่งของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต
ประวัติย่อ หลวงพ่อสมชาย ฐิตวิริโย
พระวิสุทธิญาณเถร หรือ หลวงพ่อสมชาย ฐิตวิริโย ท่านถือกำเนิดในตระกูลชาวฮินดู (พราหมณ์–ฮินดู) ในเวลาเที่ยงวันอังคารที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2468 เป็นวันเพ็ญเดือนห้า ปีฉลู ที่หมู่บ้านเหล่างิ้ว ตำบลจังหาร อำเภอจังหาร จังหวัดร้อยเอ็ด หลวงปู่สมชายท่านมีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันเพียง 2 คน คือ 1. นายหนู มติยาภักดิ์ 2. หลวงปู่สมชาย ฐิตวิริโย ท่านเป็นบุตรคนที่ 2 ของตระกูล บิดาชื่อ “สอน มติยาภักดิ์” มารดาชื่อ “บุญ มติยาภักดิ์”
วันที่หลวงปู่สมชายถือกำเนิดนั้น เป็นวันที่ตรงกับเวลาประกอบพิธีทางศาสนา(พราหมณ์–ฮินดู) พอเริ่มขบวนแห่ มารดาของท่านก็ให้กำเนิดท่าน ซึ่งทำให้พิธีการทางศาสนาที่กำลังกระทำอยู่นั้นต้องหยุดชะงักลง ด้วยนิมิตหมายที่ท่านถือกำเนิดขึ้นในวันเวลาดังกล่าวนี้ คุณตาหรือคุณหลวงเสนาจึงได้ทำนายทารกผู้กำเนิดขึ้นมาว่า “ผู้นี้จะเกิดขึ้นมาเแล้วเป็นผู้เปลี่ยนแปลงศาสนาเดิมของตระกูล” และก็เป็นไปตามนั้นจริง ๆ เหตุเพราะว่า เมื่อท่านเติบใหญ่ขึ้นมาก็มีความสนใจในธรรมะทางพระพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก ท่านศึกษาชอบอ่านตำราเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา แสดงให้เห็นเด่นชัดตั้งแต่อายุได้ 16 ปี ท่านได้ใช้ชีวิตอยู่ในเพศฆราวาสจนถึงอายุ 19 ปี จากนั้นจึงมีความเบื่อหน่ายต่อทางโลกที่เต็มไปด้วยความสับสนวุ่นวายต่าง ๆ ท่านจึงได้สละเพศฆราวาสออกบวชในบวรพุทธศาสนาเพื่อแสวงหาความพ้นทุกข์
ท่านได้บรรพชาเป็นสามเณรในขณะที่อายุได้ 19 ปีเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2487 ตรงกับวันเพ็ญเดือนเจ็ด ปีวอก ณ อุโบสถวัดเหนือ อำเภอเมืองร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด โดยมีท่านเจ้าคุณพระโพธิญาณมุนีเจ้าคณะจังหวัดร้อยเอ็ด (ธรรมยุต) เป็นพระอุปัชฌาย์ เมื่อบรรพชาเป็นสามเณรแล้วท่านได้ถวายตัวเป็นศิษย์หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต เมื่อราวปลายปี พ.ศ. 2487 ที่ วัดป่าบ้านหนองผือ ตำบลนาใน อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร
ท่านได้อยู่ศึกษาธรรมและปฏิบัติธรรมกับหลวงปู่มั่นเป็นเวลา2-3 ปีแล้วจึงได้รับการอุปสมบทเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา ณ พัทธสีมาวัดศรีโพนเมือง จังหวัดสกลนคร เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2489 โดยมีพระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล) เป็นพระอุปัชฌาย์ มีหลวงปู่ฝั้น อาจาโร เป็นกรรมวาจาจารย์ และหลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ซึ่งหลวงปู่ครูอาจารย์ทั้งหมดล้วนเป็นศิษย์ผู้ใหญ่องค์สำคัญของหลวงปู่มั่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระธรรมเจดีย์นั้นเป็นพระอุปัชฌาย์ของหลวงปู่ฝั้น อาจาโร จึงกล่าวได้ว่า หลวงพ่อสมชาย ฐิตวิริโย เป็นทั้งลูกศิษย์ หลานศิษย์และเหลนศิษย์ของหลวงปู่มั่น
การละสังขาร
หลวงพ่อสมชายเข้ารับการรักษาโรคไตวายเรื้อรังอย่างต่อเนื่องที่โรงพยาบาลวิชัยยุทธ จนกระทั่งวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2548 เวลา 10.40 น. ท่านได้มรณภาพลงอย่างสงบสิริอายุ 80 ปี 72 วัน พรรษา 60 ปัจจุบันสะรีระสังขารของหลวงพ่อสมชาย ฐิตวิริโยประดิษฐาน ณ ตึก 60 ปีเฉลิมพระเกียรติ วัดเขาสุกิม ซึ่งในแต่ละวันมีคณะศิษย์และพุทธศาสนิกชนเดินทางไปกราบสักการะไม่ขาดสาย