การระลึกชาติก่อนได้หลาย ๆ ชาติมีจริงหรือไม่
ตามหลักพระพุทธศาสนาถือว่ามีได้จริงๆ เพราะพระพุทธเจ้าเมื่อทรงบำเพ็ญเพียรทางจิตมาถึงจุดหนึ่งแล้ว พระองค์ก็ทรงบรรลุสิ่งที่เรียกว่า “ญาณ” อันเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นจากการฝึกจิต ญาณที่ทรงบรรลุนั่นมีมาก ในที่นี้จะพูดเฉพาะพระญาณข้อแรกคือ
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณคือ พระญาณที่ทำให้พระองค์ทรงระลึกชาติปางก่อนได้ว่าในชาตินั้นๆ พระองค์เคยเกิดเป็นอะไร มีรูปร่าง การศึกษา การงานเป็นต้นอย่างไร ทรงระลึกได้ไม่มีกำหนด มีพระชาติในอดีตเป็นอันมากที่ทรงนำมาเล่าประกอบการแสดงธรรม เรียกว่า ชาดก แปลว่าเรื่องที่เคยเกิดมาแล้ว เช่นพระเจ้า ๑๐ ชาติเป็นต้น ปุพเพนิวาสานุสสติญาณนี้ มีขีดความสามารถในการระลึกชาติได้มากน้อยแตกต่างกัน ตามกำลังแห่งญาณที่เกิดขึ้น เหมือนแสงสว่างแม้จะเป็นแสงสว่างเหมือนกันแต่ขจัดความมืดได้มากน้อยแตกต่างกัน
การระลึกชาติอีกประการหนึ่งคือการระลึกชาติของท่านที่มีบุญพิเศษ แต่ระลึกได้ไม่กี่ชาติ อีกพวกหนึ่งคือระลึกได้ด้วยการสะกดจิตตามที่พวกฝรั่งนิยมศึกษากันทราบว่าอย่างมากที่สุดระลึกย้อนกลับไปได้เพียง ๒ ชาติเท่านั้นอย่างไรก็ตามการระลึกชาติด้วยสาเหตุที่แตกต่างกันนั้นมีได้จริง ๆ
จากหลักการแห่งการระลึกชาตินี้ หากคนเราจะใช้วิธีนี้เองระลึกถึงสมัยที่ตนเป็นผู้น้อย เป็นเด็กเป็นคนยากจนได้รับความเดือดร้อยเป็นต้นว่าสมัยนั้นตนต้องการอะไรจากผู้ปกครองผู้ใหญ่ คนมีฐานะดีกว่าตนที่พอจะช่วยได้อย่างไรบ้าง แล้วใช้ความรู้สึกของตนในสมัยนั้น ปฏิบัติตนต่อคนอื่นที่เกี่ยวข้องกับตนแบบเอาใจเขามาใส่ใจเรา สังคมมนุษย์นี้คงน่าอยู่ขึ้นอีกมากที่เดียว.
