
คาถาหัวใจวิปัสสนา
วิ ระ สะ ติ
ชื่อของคาถาหัวใจนี้สื่อถึงวิธีการปฏิบัติหรือวิธีฝึกจิตให้เกิดปัญญาความรู้อย่างแจ่มแจ้งตามความเป็นจริงที่เรียกว่า วิปัสสนา
สำหรับที่มาของหัวใจวิปัสสนานี้ อาจารย์ธีรโชติ เกิดแก้ว ได้เขียนไว้ในงานวิจัย “การศึกษาอักษรย่อในคัมภีร์หัวใจ108 ในฐานะสื่อการสอนพระพุทธศาสนา” ดังนี้
อักษรย่อในหัวใจวิปัสสนานี้ โบราณาจารย์ย่อมาจากศัพท์สําคัญในมหาสติปัฏฐานสูตร ในทีฆนิกาย มหาวรรค ตอนคําเริ่มต้นของพระสูตรว่า
เอกายโน อยํ ภิกฺขเว มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา โสกปริเทวานํ สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส อธิคมาย นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย ยทิทํ จตฺตาโร สติปฏฺฐานา. (ที.ม. (บาลี)
10/373/248)
60
แปล : ภิกษุทั้งหลาย ทางนี้เป็นทางเดียว เพื่อความบริสุทธิ์ของเหล่าสัตว์เพื่อล่วงโสกะและปริเทวะ เพื่อดับทุกข์และโทมนัส เพื่อบรรลุญายธรรม เพื่อทําให้แจ้งนิพพาน ทางนี้คือสติปัฏฐาน
4 ประการ (ที.ม. (ไทย) 10/373/301)
วิ ย่อมาจาก วิสุทฺธิยา แปลว่า เพื่อความหมดจดแห่งจิต
ระ ย่อมาจาก จตฺตาโร แปลว่า 4 ประการ
สะติ ย่อมาจาก สติปฏฺฐานา แปลว่า ฐานอันเป็นที่ตั้งแห่งสติ
พุทธคุณ คาถาหัวใจวิปัสสนา
มีพุทธคุณเด่นทางด้านเมตตา แคล้วคลาดปลอดภัย ส่งเสริมเรียนรู้ ส่งเสริมให้มีสติ ท่อง เรียนอะไรก็จดจำดี มีปัญญาทะลุปรุโปร่ง
บทความแนะนำ…พระคาถา หัวใจ ๑๐๘ คือเป็นหัวใจธาตุ คาถา สูตรต่าง ๆ ที่ท่านย่อมา